Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEREN ATASEVER
Danışman: AYVAZ BERK
Özet:ÖZET Geçmişten günümüze uluslararası iş ortamında tedarik zinciri yönetimi üzerine yoğunlaşmak, rekabet avantajı sağlamanın stratejik bir yolu olarak görülmüştür. Gelecek nesillere kaynak sağlamak amacıyla ortaya çıkan sürdürülebilirlik kavramı ile dünya genelinde artan çevre koruma bilinci, “çevre dostu” ve “yeşil” faaliyetleri tüm sektörler için zorunlu ve stratejik hale getirmiştir. Tedarik zincirinde tedarikçi seçim süreci ve tedarikçi değerlendirme konuları çevresel boyut ile birlikte yeşil tedarikçi seçimi ve yeşil tedarikçi değerlendirme adı altında hem akademik hem de kurumsal çerçevede büyük ilgi görmüştür. Fakat mevcut tedarikçinin performansının değerlendirmesi şirketin performansını etkiler ve tedarikçi seçimi kadar önemlidir. Bu nedenle, mevcut tedarikçinin yeşil performansını değerlendirmek, eksik yönlerini belirlemek ve gelişmesine yardımcı olmak, yeşil bir tedarikçi seçmek kadar şirket performansı için stratejik öneme sahip olacaktır. Bu nedenle bu çalışmada YTZY 'inde yeşil performans değerlendirme amacı ile yeni bulanık tabanlı çok kriterli bir karar verme yaklaşımı önerilmiştir. Önerilen model 3. Parti Lojistik (3PL) sağlayıcılarının performans değerlendirmesinde uygulanmıştır. Gerçek hayatta karar verme bir süreçtir ve belirsizlikler bu sürecin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu nedenle dilsel tercihler içeren bulanık küme teorisi kullanılarak sübjektif karar vericilerin algılarının somut bir net değere çevrilmesi amaçlanmıştır. Bu dilsel tercihler, her bir 3PL sağlayıcısına genel bir performans puanı oluşturmak için Tip-1 Bulanık TOPSİS ve ikizkenar Tip-2 Bulanık TOPSİS yaklaşımı ile birleştirilmiştir. İki yöntemin sonuçları analiz edilmiş ve tercih edilen yöntem ile kriterlerin önem düzeyindeki değişime bağlı olarak duyarlılık analizi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bulanık küme teorisi, çok kriterli karar verme, tedarikçi değerlendirme, tip 1 bulanık TOPSİS, tip 2 bulanık TOPSİS, yeşil performans değerlendirme, yeşil tedarik zinciri yönetimi. ABSTRACT Concentrating on supply chain management in the International business environment from past to present has been seen as a strategic way to provide competitive advantage. With the concept of sustainability, which has emerged with the aim of providing resources for future generations, environmental protection awareness increasing around the world has made “enviromentally friendly” and “green” activities compulsory and strategic for all sectors. The supplier selection process and supplier evaluation issues in the supply chain have received great interest both in the academic and institutional framework under the name of Green supplier selection and Green supplier evaluation along with the environmental dimension. However, evaluating the performance of the current supplier affects the performance of the company and is as important as the selection of supplier. Therefore, evaluating the green performance of the existing supplier, determining its missing aspects and help it develop will be of strategic importance for company performance as much as selecting a green supplier. Therefore, in this study, a new fuzzy based multi-criteria decision making approach has been proposed for the aim of green performance evaluation in GSCM. The proposed model was applied in the performance evaluation of 3rd Party Logistics (3PL) providers. The decision making in real life is a process and uncertainties are an integral part of this process. Therefore, it was aimed to translation the perceptions of subjective decision makers into a concrete net value by using fuzzy set theory which includes linguistic preferences. These linguistic preferences are combined with the Type-1 Fuzzy TOPSIS and the isosceles Type-2 Fuzzy TOPSIS approach to create an overall performance score for each 3PL provider. The results of the two methods were analyzed and sensitivity analysis was performed depending change in the importance level of the criteria with the preferred method. Keywords: Fuzzy set theory, green performance evaluation, green supply chain management. multi criteria decision making, supplier evaluation, type-1 fuzzy TOPSIS, type-2 fuzzy TOPSIS. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER. i ÖZET. iii ABSTRACT. iv TEŞEKKÜR. v ŞEKİLLER. vi ÇİZELGELER. vii SİMGELER VE KISALTMALAR. viii 1. GİRİŞ. 1 2. LİTERATÜR ÖZETİ. 5 2. 1. Literatür Taraması Sonuçları ve Literatürdeki Boşlukları Değerlendirme. 16 3. YEŞİL TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE PERFORMANS ÖLÇÜMÜ. 17 3. 1. Yeşil Tedarik Zinciri ve Yönetimi. 17 3. 1. 1. Tedarik zinciri. 17 3. 1. 2. Yeşil tedarik zinciri. 17 3. 1. 3. Yeşil tedarik zinciri yönetimi. 19 3. 1. 4. Yeşil tedarik zinciri yönetimi faydaları. 20 3. 1. 5. Yeşil tedarik zinciri yönetimi faaliyetleri. 22 3. 1. 5. 1. Eko- tasarım. 22 3. 1. 5. 2. Yeşil satın alma . 23 3. 1. 5. 3. Yeşil lojistik. 23 3. 1. 5. 4. Ters lojistik. 24 3. 1. 5. 5. Yeşil paketleme. 25 3. 1. 5. 6. İşbirlikleri. 25 3. 1. 5. 6. 1. Tedarikçi ile işbirliği. 26 3. 1. 5. 6. 2. Müşteri ile işbirliği. 26 3. 2. İşletmelerde Performans Ölçümü . 26 3. 2. 1. Performans kavramı ve kapsamı . 26 3. 2. 2. İşletmelerde performans ölçümü . 27 3. 2. 2. 1. İşletmelerde performans ölçümünün amaçları. 28 3. 2. 3. Yeşil tedarik zincirinde performans yönetimi. 28 3. 2. 3. 1. Yeşil tedarik zinciri yönetiminde performans ölçüm yöntemleri . 29 3. 2. 3. 2. Yeşil tedarik zinciri yönetiminde performans türleri. 30 3. 2. 3. 2. 1. Çevresel performans. 30 3. 2. 3. 2. 2. Operasyonel performans. 31 3. 2. 3. 2. 3. Ekonomik performans. 31 3. 2. 3. 2. 4. Örgütsel performans. 32 3. 2. 4. Tedarik zinciri yönetimindeki yeşil uygulamalar ve işletme performansı ilişkisi. 32 4. BULANIK MANTIK VE BULANIK KARAR VERME. 34 4. 1. Bulanık Mantık Kavramı ve Tarihsel Gelişimi. 34 4. 2. Bulanık Küme Teoremi. 35 4. 3. Üyelik Fonksiyonları. 36 Sayfa i 4. 3. 1. Üçgen üyelik fonksiyonu. 37 4. 3. 2. Yamuk bulanık sayılar. 37 4. 3. 3. Gaussian bulanık sayılar. 38 4. 4. Bulanık Karar Verme. 38 4. 5. Bulanık Çok Kriterli Karar Verme. 40 5. METODOLOJİ. 42 5. 1. Bulanık TOPSİS. 42 5. 2. Tip-2 Bulanık Kümeler. 45 5. 3. Tip-2 İnterval Üyelik Fonksiyonları. 46 5. 4. Tip-2 İnterval Bulanık Kümeler Üzerine İşlemler. 46 5. 5. Tip-1 ve Tip-2 Bulanık Kümelerin Karşılaştırılması ve Tip-2 Bulanık Kümelerin Teze Katkısı . 48 5. 6. Tip-2 Bulanık Kümelere Dayanan TOPSİS. 50 6. UYGULAMA. 54 6. 1. Yeşil Performans Değerlendirme. 54 6. 2. Yeşil Performans Değerlendirme Kullanılan Kriterler . 56 6. 3. Yeşil Performans Değerlendirme Tip-1 Bulanık TOPSİS Çözümü. 57 6. 4. Yeşil Performans Değerlendirme Tip-2 Bulanık TOPSİS Çözümü. 62 6. 5. Tip-1 Bulanık TOPSİS ve Tip-2 Bulanık TOPSİS Sonuçlarının Değerlendirilmesi. 64 6. 6. Duyarlılık Analizi. 66 7. SONUÇ VE ÖNERİLER. 68 KAYNAKLAR . 71 EKLER. 77 EK A. Kriterlerin Önem Düzeyi İçin Uzmanların Görüşleri. 77 EK B. Alternatiflerin Kriterleri Karşılama Düzeyleri İçin Uzmanların Görüşleri. 79 ÖZGEÇMİŞ. 84