Kent içi ulaşım sistemlerinde alternatif bir model önerisi, motor-ist


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HALİL GÜNDÜZ

Danışman: SURİ LEYLA

Özet:

ÖZET Trafik sorunu günümüzün en büyük problemlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle artan nüfus ve alt yapı yetersizliği trafik problemini çözülmesi güç bir hale getirmektedir. Yaşanan yoğun karayolu trafiği, büyük bir zaman ve enerji kaybına yol açmaktadır. Bu durum, dünya genelinde kentsel alanlarda alternatif çözümler bekleyen bir trafik sorunsalına dönüşmüştür. Türkiye’de ise benzer durum en çok İstanbul’da görülmektedir. Sürekli göç alan ve kişi başına düşen araç sayısının diğer illere göre en çok olduğu İstanbul’da kent içi ulaşımdaki sıkışıklık, en büyük problemlerden biri olarak görülmektedir. Bu çalışma kapsamında kent içi trafik sıkışıklığının daha hızlı aşılması ve trafikte geçen süreyi azaltmak için alternatif bir model önerisi olan motor-ist uygulaması tanıtılmıştır. İlk aşamada, 100 kişi ile yapılan anket sonucuna göre İstanbul’da yaşayanların %64’ünün motosiklet taksi uygulaması kullanmaya eğilimli olduğu belirlenmiş, bu sonuçtan sonra motor-ist uygulamasının teknik özellikleri planlanmıştır. Motor-ist uygulaması ile İstanbul özelinde karayolu trafik yükünün azaltılacağı ve kent içi ulaşımda önemli bir alternatif olacağı ön görülmektedir. Anahtar Kelimeler: İstanbul, kent içi ulaşım, motosiklet taksiler, trafik. ABSTRACT The traffic problem emerges as one of the biggest problems of our day. Especially the increasing population and lack of infrastructure make the traffic problem even more difficult to solve. This situation has turned into an unsolvable traffic problem in urban areas around the world. In addition, the waiting time in the heavy road traffic causes a great time and energy loss. In Turkey, a similar situation is seen most in Istanbul. Congestion in urban transportation is seen as one of the biggest problems in Istanbul, where the number of vehicles per capita and constantly receiving immigration is the highest. Within the scope of this study, motor-ist application, which is an alternative model proposal for urban transportation systems, was introduced to reduce the traffic congestion and the time spent in traffic. In the first stage, according to the results of the survey conducted with 100 people, it was determined that 64% of the people living in Istanbul tend to use the motor taxi application, after this result, the technical features of the motor-ist application were planned. With the application of Motor-ist, it is anticipated that the traffic load will be reduced in Istanbul. Keywords: İstanbul, motocycle taxis, traffic, urban transport. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET . iii ABSTRACT . iv TEŞEKKÜR . v ŞEKİLLER DİZİNİ . vi ÇİZELGELER DİZİNİ . vii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ . viii 1. GİRİŞ. 1 1. 1. Problemin Tanımı . 2 1. 2. Çalışmanın Amacı ve Önemi . 3 1. 3. Çalışmanın Kapsamı . 4 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 6 3. KENTSEL ULAŞIM ARAÇLARI ve ULAŞIM PLANLAMA SÜRECİ . 12 3. 1. Kentsel Ulaşım Araçları, Tarihi ve Önemi . 12 3. 2. Kentsel Ulaşım, Erişilebilirlik ve Ulaşılabilirlik. 14 3. 3. Kent İçi Ulaşım Sistemlerinin Nitelikleri Açısından Değerlendirilmesi . 17 3. 4. COVID-19 Küresel Salgını ve Kent İçi Ulaşım . 22 3. 5. Taksi Taşımacılığı Sistemi ve Dünyadan Örnekler . 25 3. 6. Motor Taksi Taşımacılığı Sistemi ve Dünyadan Örnekler . 32 3. 6. 1. Kamboçya . 33 3. 6. 2. Brezilya . 34 3. 6. 3. Kamerun. 35 3. 6. 4. Çin . 35 3. 6. 5. Hindistan. 36 3. 6. 6. Endonezya . 36 4. SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM POLİTİKALARI KAPSAMINDA AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ . 38 4. 1. Sürdürülebilir Ulaşım Politikaları . 38 4. 2. Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) . 39 4. 3. Akıllı Ulaşım Sistemlerinde Mobilite ve Motilite Kavramları . 42 4. 4. AUS Dünya Uygulamaları . 45 4. 4. 1. Japonya’da AUS uygulamaları . 45 4. 4. 2. Güney Kore’de AUS uygulamaları . 47 4. 4. 3. ABD’de AUS uygulamaları . 49 4. 4. 4. Singapur’da AUS uygulamaları . 52 4. 4. 5. Birleşik Krallık’ta AUS uygulamaları . 54 4. 4. 6. Hollanda’da AUS uygulamaları . 55 4. 4. 7. Avustralya’da AUS uygulamaları . 56 4. 5. AUS Türkiye Uygulamaları . 57 4. 5. 1. Yolcu bilgilendirme sistemleri . 58 4. 5. 2. Trafik yönetim sistemleri . 59 4. 5. 3. Araç içi sistemler . 60 4. 5. 4. Yük ve filo yönetim sistemleri . 61 4. 5. 5. Toplu taşıma sistemleri . 61 4. 5. 6. Acil durum yönetim sistemleri . 63 4. 5. 7. Elektronik ücret ödeme sistemleri . 63 4. 5. 8. Kişisel emniyet ve güvenlik sistemleri . 64 5. İSTANBUL MOTOR-TAKSİ UYGULAMA PLANI . 65 5. 1. İstanbul Trafik Durumu . 65 5. 2. İstanbul AUS Uygulamaları . 70 5. 3. Motor Taksi Anket Çalışması . 70 5. 4. Motor Taksi Uygulama Planı: Motor-İst . 72 5. 5. Beklenen Sonuçlar . 79 6. SONUÇ VE ÖNERİLER . 83 KAYNAKLAR . 85 ÖZGEÇMİŞ . 94