Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SUAT ŞİMŞEK
Danışman: BAZ İBRAHİM
Özet:ÖZET Bu çalışmada, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından idare edilen Hazine taşınmazları açısından imar planlama ve imar uygulama (parselasyon, ifraz, tevhit vb. ) süreçlerinde yaşanan sıkıntılar tespit edilmeye ve bu konuda öneriler getirilmeye çalışılmıştır. Yapılan çalışmalar neticesinde, imar planlama ve uygulama faaliyetlerinde Hazine taşınmazları açısından önemli sorunlar yaşandığı tespit edilmiştir. Bu sorunların bir kısmı, planlama ve plan uygulama konusunda yetkili olan kamu idarelerinin yanlış ve hatalı tutumlarından; bir kısmı ise bu konuda herhangi bir mevzuat olmamasından veya mevzuatın yeterince açık olmamasından kaynaklanmaktadır. Çalışmada, bu sorunlar, İmar Kanunu’nun 18. maddesinde 7181 ve 7221 sayılı Kanunlarla yapılan değişiklikler ve sonrasında yayımlanan Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde değerlendirilmiş ve gerekli görülen bazı konular hakkında önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer, Hazine taşınmazı, imar planları, imar uygulamaları, kamu malı, milli emlak. ABSTRACT This study seeks to identify the current problems relevant to the zone planning and land re-adjustments (parcellation, subdivision, amalgamation etc. ) for the real estates owned by the Treasury and managed by the Directorate General of National Property and to provide suggestions accordingly. The studies carried out has revealed that there are significant problems with zone planning and implementation of immovable properties owned by Treasury. Some of these problems stem from erroneous attitudes of public administrations which are authorized in planning and implementation; and others arise from the absence of a relevant legislation or lack of clarity in the available. This study evaluates the abovegiven problems within the framework of Article 18 of the Zoning Law, amendments made with the Law No. 7181 and Law No. 7221, and the Regulation on Land Re-Adjustments published afterwards, and puts forward some suggestions upon the issues as deemed necessary. Keywords: Immovable properties of treasury of state, national property, land under the rule and possesion of the state, land re-adjustments, zonning plan. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET . iv ABSTRACT . v TEŞEKKÜR . vi ŞEKİLLER . vii ÇİZELGELER. viii SİMGELER VE KISALTMALAR . ix 1. GİRİŞ. 1 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 3 3. KAVRAMSAL ÇERÇEVE: DEVLET MALI, HAZİNE TAŞINMAZI, İMAR PLANLARI . 5 3. 1. Genel Olarak Devlet Malı ve Hazine Taşınmazı Kavramı . 5 3. 1. 1. Devlet malı . 5 3. 1. 2. Hazine taşınmazı. 6 3. 2. Fonksiyonları Yönünden Hazine Taşınmazları . 9 3. 2. 1. Kamu malları . 11 3. 2. 1. 1. Hizmet malları . 15 3. 2. 1. 2. Orta malları . 17 3. 2. 1. 2. 1. Mera, yaylak ve kışlaklar . 19 3. 2. 1. 2. 2. Yol, meydan, park gibi umuma açık alanlar . 21 3. 2. 1. 3. Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler . 21 3. 2. 1. 3. 1. Sahipsiz yerler . 24 3. 2. 1. 3. 2. Tarıma elverişli olmayan arazi . 24 3. 2. 1. 3. 3. Kıyılar . 26 3. 2. 1. 3. 4. Ormanlar . 27 3. 2. 1. 3. 5. Tabii servet ve kaynaklar . 27 3. 2. 1. 4. Kamu mallarının özellikleri . 27 3. 2. 1. 4. 1. Özel mülkiyete konu olmama ve tapuya tescil edilmeme . 28 3. 2. 1. 4. 2. Kamulaştırılamama . 30 3. 2. 1. 4. 3. Kazandırıcı zaman aşımı yoluyla iktisap edilmeme . 30 3. 2. 1. 4. 4. Haczedilememe . 31 3. 2. 1. 4. 5. Özel mallara nazaran daha ayrıcalıklı bir koruma . 31 3. 2. 1. 4. 6. Kamu malları üzerinde kanunen öngörülmedikçe medeni hukuk tasarrufunda bulunulamaması . 32 3. 2. 2. Hazine’nin özel mülkiyetindeki taşınmazlar . 33 3. 3. Mülkiyet yönünden hazine taşınmazları . 34 3. 3. 1. Tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar . 34 3. 3. 2. Tapu siciline tescil edilmeyen devlet malları . 35 3. 4. Ülkemizde İmar Planları . 35 3. 4. 1. Nazım imar planları . 36 3. 4. 2. Uygulama imar planları . 38 3. 4. 3. İmar uygulamaları . 40 3. 4. 3. 1. Arazi ve arsa düzenlemesi . 42 3. 4. 3. 1. 1. Tanım . 42 3. 4. 3. 1. 2. Tarihçe . 43 3. 4. 3. 1. 3. Arazi ve arsa düzenlemesinin işlevi . 45 3. 4. 3. 1. 4. Arazi ve arsa düzenlemesinde dağıtım kuralları . 46 3. 4. 3. 2. Ayırma ve birleştirme işlemleri . 50 4. ARAŞTIRMA BULGULARI . 51 4. 1. Araştırma Yöntemi . 51 4. 2. Araştırma Bulguları . 51 4. 2. 1. Katılımcı profili . 51 4. 2. 2. Bulgular . 52 4. 2. 2. 1. Hazine taşınmazları açısından imar planlama ve uygulama konusunda yaşanan sorunlar . 52 4. 2. 2. 2. Hazine taşınmazları açısından imar planlama ve uygulamaları konusundaki sorunların kaynağı . 55 5. TARTIŞMA VE DEĞERLENDİRME: HAZİNE TAŞINMAZLARIYLA İLGİLİ OLARAK PLANLAMA VE UYGULAMA AŞAMASINDA TESPİT EDİLEN TEMEL SORUN ALANLARI, BUNLARIN MEVZUAT AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER . 61 5. 1. Hazine Taşınmazları Açısından İmar Planları ve Uygulamaları Konusunda Yaşanan Sorunların Nedenleri . 61 5. 2. Hazine Taşınmazları Açısından Mevzuat ve Uygulama Sorunları . 62 5. 2. 1. İmar planları açısından yaşanan sorunlar . 62 5. 2. 1. 1. Sosyal donatı alanlarının, ağaçlandırılacak alanların ve rekreasyon alanlarının hazine parsellerine denk getirilmesi . 63 5. 2. 1. 2. Kamu hizmetine tahsisli taşınmazlarda Hazinenin bilgisi dışında plan değişikliği yapılması . 64 5. 2. 2. İmar uygulamaları açısından yaşanan sorunlar . 65 5. 2. 2. 1. Hazine parsellerinde müstakil parsel verilmemesi, Hazine parsellerinin şahıslarla hisselendirilmesi . 66 5. 2. 2. 2. Düzenleme ortaklık payından karşılanması gereken alanların Hazine’den karşılanması . 68 5. 2. 2. 3. Tescil harici alanların dop hesabında kullanılması veya belediye adına ihdas edilmesi . 71 5. 2. 2. 4. İmar Kanunu’nun 11. maddesine göre terk edilen yerlerin terk amacı dışında kullanılması ve bu yerlerin plan değişikliği yapılması durumunda Hazine’ye iade edilmemesi 73 5. 2. 2. 5. Hazine parselinin bulunduğu yerden tahsis yapılmaması, değer olarak daha düşük alanlardan tahsis yapılması . 75 5. 2. 2. 6. Düzenleme ortaklık payından karşılanıp da Hazine adına tescil edilmesi gereken parsellerin, Hazine adına tescil edilmemesi . 76 5. 2. 2. 7. İmar Kanunu’nun 11. maddesi kapsamında Hazine tarafından terk edilen yolların Hazine adına ihdas edilmemesi . 77 5. 2. 2. 8. KOP’tan karşılanması gereken alanların, Hazine’den karşılanması, . 78 5. 2. 2. 9. Daha önceden kamu hizmeti amacıyla tahsisli olan parsellerin, imar uygulamasında nasıl bir uygulamaya tabi tutulacağının belirlenmemiş olması . 79 5. 2. 2. 10. Parselasyonun iptaline ilişkin yargı kararının net olmaması (parsel bazında iptal mi, uygulamanın tamamının iptali mi?) . 80 5. 2. 2. 11. Yolların DOP hesabında değerlendirilmemesi . 82 iii 5. 2. 2. 12. Özel mevzuatına göre Hazine adına ihdas edilmesi gereken yolların Hazine adına ihdas edilmemesi . 84 5. 2. 2. 13. Parselasyonda düzenleme alanının Hazine parsellerini dışarıda bırakacak şekilde belirlenmesi . 86 5. 2. 2. 14. Hazinenin bilgisi olmadan İmar Kanunu’nun 15. ve 16. maddelerine göre re’sen terk yapılması . 86 5. 2. 2. 15. Hizmet malları, ibadet yerleri gibi parselasyon nedeniyle değer artışı olmayan parsellerden DOP kesintisi yapılması . 88 5. 2. 2. 16. Parselasyonun iptaline ilişkin yargı kararının uygulanmaması . 89 5. 2. 2. 17. Meralarda ve sit alanlarında izin alınmaksızın parselasyon yapılması . 92 5. 2. 2. 18. Meraların Hazine adına tescil edilmemesi . 93 5. 2. 2. 19. Kıyılar, ormanlar gibi parselasyon yapılmayacak alanların parselasyona tabi tutulması . 93 5. 2. 2. 20. 2/B alanlarında zemin değişikliği yapılarak parselin başka alana kaydırılması . 94 5. 3. İmar Uygulamalarının Tapuya Tescilinde TKGM Kontrolünün Yeterli Olmaması . 96 5. 4. Hazine Taşınmazları Açısından Milli Emlak Teşkilatından Kaynaklanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri . 97 6. SONUÇ VE ÖNERİLER . 100 KAYNAKLAR . 106 ÖZGEÇMİŞ . 110