Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHMET HİLMİ YILMAZ
Danışman: KİBRİTCİ ARTAR OKŞAN
Özet:ÖZET 1863 yılında İngiltere Futbol Federasyonu’nun kurulmasıyla birlikte resmi anlamda spor olarak kabul edilen futbol, hızlı bir şekilde tüm dünyaya yayılmıştır. Özellikle 1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren başlayan futboldaki profesyonelleşme süreci, sportif etkinlikleri bir oyun olma özelliğinden çıkartarak ekonomik düzeyde işleyen bir alana dönüştürmüştür. Bu gelişmelerin bir neticesi olarak kapitalist düzenin değerleri, futbola da egemen olmaya başlamıştır. Futbolun, hızla endüstrileşen yeni bir futbol anlayışına dönüşümüyle birlikte, kulüplerin gelir ve gider kalemlerinde de çeşitlilik ve hacim artışı gerçekleşmiştir. Bu durum, özellikle dernek statüsünde faaliyet gösteren yüksek bütçeli kulüplerin yönetim anlayışlarını değiştirmelerini ve söz konusu kulüplerin şirketleşerek daha kurumsal bir yapıya sahip olmalarını gerekli kılmıştır. Bunun sonucunda da futbol endüstrisinde gerçekleşen büyüme, mali disiplin ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada futbola, futbolun tarihsel sürecine, küreselleşme dalgalarının da etkisiyle birlikte oluşan futbol endüstrisine, Türkiye’deki futbolun genel çerçevesine ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün idari yapısına değinilerek, Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 2013- 2019 yılları arasındaki Konsolide Finansal Durum Tablosu ve Konsolide Kapsamlı Gelir Tablosu incelenmiştir. Sonuç olarak, Beşiktaş Jimnastik Kulübü finansal sürekliliğinin sağlanabilmesi için yapılması gerekenler, literatür taraması yapılarak araştırılmış ve bu kapsamda genel bir değerlendirme yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Futbol, Futbol Endüstrisi, Kurumsal Yönetim, Finansal Süreklilik ABSTRACT With the establishment of the British Football Federation in 1863, football, which was accepted as an official sport, has spread rapidly all over the world. The professionalization process in football, which started especially from the second half of the 1990s, has transformed the sports activities from being a game into an economically functioning field. As a result of these developments, the values of the capitalist order began to dominate football. With the transformation of football into a new understanding of football, which has been rapidly industrializing, diversity and volume increased in the income and expense items of the clubs. This situation necessitated that clubs operating under the status of associations change the management understanding of the high budget clubs and that these clubs should be institutionalized and have a more institutional structure. As a result, the growth in the football industry brought along the need for fiscal discipline. In this study, football, it’s historical process, globalization waves in the soccer industry formed together with the impact, the general framework of football in Turkey and Beşiktaş Gymnastics Club, with reference to the administrative structure the Consolidated Statement of Financial Position of Beşiktaş Gymnastics Club for 2013-2019 year and the Consolidated Comprehensive Income Statement have been examined. As a result, the things to be done in order to ensure the financial continuity of Beşiktaş Gymnastics Club were researched by making a literature review and a general evaluation was made in this context. Key Words: Football, Football Industry, Corporate Governance, Financial Continuity İÇİNDEKİLER Sayfa No ÖZET. II ABSTRACT. III İÇİNDEKİLER . V ŞEKİL LİSTESİ. IX TABLO LİSTESİ . IX KISALTMALAR. X I. GİRİŞ . 1 II. KAVRAMSAL ÇERÇEVE. 3 2. 1. TARİHSEL SÜREÇTE FUTBOL. 5 2. 2. FUTBOLUN ENDÜSTRİLEŞME SÜRECİ. 7 2. 2. 1. Futbolun Endüstrileşme Nedenleri . 9 2. 2. 1. 1. Bosman Kararları ve Transfer Sistemi . 9 2. 2. 1. 2. Ticarileşme . 12 2. 2. 1. 3. Markalaşma ve Pazarlama . 15 2. 2. 1. 4. Medya ve İletişim. 17 2. 2. 1. 5. Maddi Kültür Ürünleri . 20 2. 2. 1. 5. 1. Maç Biletleri . 21 2. 2. 1. 5. 2. Lisanslı Ürünler. 21 2. 2. 1. 5. 3. Müze ve Stadyum Turları . 22 2. 3. FUTBOL ENDÜSTRİSİNİN PİYASA YAPISI . 23 2. 3. 1. Futbol Endüstrisinin Arz Yönü. 24 2. 3. 1. 1. Kulüpler. 25 2. 3. 1. 1. 1. Futbolcular . 26 2. 3. 1. 1. 2. Teknik Direktörler. 27 2. 3. 1. 2. Federasyonlar. 28 2. 3. 1. 2. 1. FIFA. 28 2. 3. 1. 2. 1. 1. UEFA. 29 2. 3. 1. 2. 1. 2. AFC. 29 2. 3. 1. 2. 1. 3. CAF . 29 2. 3. 1. 2. 1. 4. CONCACAF. 30 2. 3. 1. 2. 1. 5. CONMEBOL. 30 2. 3. 1. 2. 1. 6. OFC. 30 2. 3. 1. 2. 2. NF-BOARD . 31 2. 3. 1. 3. Sponsorlar. 31 2. 3. 1. 4. Tedarikçiler. 32 2. 3. 2. Futbol Endüstrisinin Talep Yönü. 33 2. 3. 2. 1. Taraftarlar . 35 2. 3. 2. 1. 1. Tüketim Odaklı Taraftarlar . 36 2. 3. 2. 1. 2. Deneyim Odaklı Taraftarlar. 36 2. 3. 2. 1. 3. Futbol Bağımlısı Taraftarlar . 37 2. 4. FUTBOL ENDÜSTRİSİNİN SOSYO-KÜLTÜREL YÖNÜ . 37 2. 5. FUTBOL ENDÜSTRİSİNİN REKABET YAPISI . 38 III. LİTERATÜR TARAMASI. 40 3. 1. ENDÜSTRİ MODELLERİ . 45 3. 1. 1. Endüstri Modeli . 46 3. 1. 2. Futbol Kulüpleri Yönetim Modelleri . 51 3. 2. FUTBOL ENDÜSTRİSİNDE KURUMSAL YAPI. 53 3. 2. 1. Kulüplerin Şirketleşmesi . 56 IV. TÜRKİYE’DE FUTBOL’UN PİYASA YAPISI. 60 4. 1. TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU. 63 4. 2. BEŞİKTAŞ JİMNASTİK KULÜBÜ. 66 4. 2. 1. Amaç ve Hedefleri . 67 4. 2. 2. İlke ve Değerleri . 68 4. 2. 3. Yönetsel Yapısı. 68 V. BEŞİKTAŞ JİMNASTİK KULÜBÜ’NÜN FİNANSAL YAPISI . 70 5. 1. UEFA LİSANSLAMA PROSEDÜRÜ VE FİNANSAL FAİR PLAY . 70 5. 1. 1 Finansal Fair Play Kriterleri’ne İlişkin Kavramlar . 73 5. 1. 2 Beşiktaş Futbol A. Ş. ’nin Finansal Fair Play Kriterleri’ne Uyumu. 75 5. 2. BEŞİKTAŞ JİMNASTİK KULÜBÜ’NÜN SÜREKLİLİĞİ . 82 5. 2. 1. Süreklilik Kavramı ve Önemi. 83 5. 2. 2. Beşiktaş Jimnastik Kulübü Sürekliliğinin Değerlendirilmesi . 85 VI. SONUÇ VE ÖNERİLER . 88 KAYNAKÇA. 91 VII. EKLER. 102