KOBİ kredilerinde teminat sorunu ve alternatif model önerisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RECEP UÇAR

Danışman: ERSOY HİCABİ

Özet:

Dünyanın birçok ülkesinde küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) ekonomik yapıda istihdamı artırılması, sermayeyi tabana yayması, ekonomik gelişmelere hızlı adaptasyon sağlaması gibi özelliklere sahip olmasından dolayı sağlıklı bir ekonomik yapı içerisinde paylarını artırması, katma değer sağlaması ve ihracattaki paylarını artırması gibi faydaları nedeniyle, bu işletmelere destek ve teşvikler devlet politikası olarak uygulanmaktadır. Türkiye’de KOBİ’lerin finansmana ulaşımının kolaylaştırılması ve artırılması öncelikli ekonomi politikalardan biri olup, bu amaca yönelik sınırlı sayıda ve dar bütçelerle de olsa kamu destek programları uygulanmaya çalışılmaktadır. Türkiye’de KOBİ’lerin finansman ihtiyaçları önündeki en büyük engellerden biri olan teminat sorunu ve bu alandaki kamu desteklerinin iyileştirilmesi ihtiyacı olduğu düşüncesinden hareketle bu çalışma hazırlanmıştır. KOBİ finansmanındaki en önemli aracının banka kredileri olması sebebiyle bankaların kredileri değerlendirme yöntemleri, ekonomik volatilite, kayıt dışı ekonomi ve yasal düzenlemeler ışığında bankaların teminat taleplerinin KOBİ’ler üzerinde etkisi detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye’de ekonominin yapı taşı KOBİ’lerin banka kredilerine ulaşımında teminat sorununa ilişkin problemleri tespit edilmesi ve bu alanda uygulanan destek programlarının kurum ve kuruluşların iyileştirilmesine yönelik değerlendirmeler yapmak ve politika önerileri sunmaktır. Bu çalışma kapsamında, KOBİ’lerin finansmanı ve banka kredilerine ulaşımı hakkında literatür taraması yapılmış, örnek ülke uygulamaları incelenmiştir. Çalışmanın ilerleyen bölümlerinde, kredi destek programları ve kredi garanti sisteminin potansiyeli ve programlar ışığında küçük ve orta ölçekli işletmelerin toplam kredilerde payları analiz edilmiş ve KOBİ’lere yönelik politikaların ve uygulamaların etkinliğinin artırılmasına yönelik öneriler paylaşılmıştır. Banka kredilerine ulaşımda yeterli teminatı olmayan işletmelerin rekabet ve yatırımlarını gerçekleştirme noktasında başarısızlığı Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerin sermaye yetersizliği sorunu, hem özel sektör hem de kamu yatırımlarında başlıca sorunları oluşturmaktadır. Bu nedenle ekonomide tüm tasarrufların yatırımcıların kullanımına sunulması şiddetle önem arz etmektedir. Zira bu hususta ihtiyatlılık ve kaynakların israfı kavramı üzerinde optimal bir nokta belirlenmelidir. KOBİ’lere pozitif ayrımcılık oluşturulması, teşvik ve vergi avantajları ile sermayenin tabana yayılmasına toplumsal kalkınmanın hız kazanması amacıyla KOBİ’lerin finansal ihtiyaçlarının karşılanması ve finansal problemlerin önündeki engellerin kaldırılarak girişimciliği destekler uygulamalar ve teşvikler devlet politikasına dönüştürülmelidir.