Sektörün uluslararasılaşmasında markalaşmanın önemi: Türkiye kuyumculuk sektöründe bir araştırma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RAİFE YAŞAR EYİLER

Danışman: YILDIRIM FİGEN

Özet:

Uluslararası literatürde ve ülkemizde yapılan çalışmalarda, uluslararasılaşma derecesi ölçeği konusunu ele alan çalışmaların çok sınırlı olduğu; marka değeri ve marka denkliği kavramlarının ise eş kavramlar gibi ifade edilebildiği görülmüştür. Oysa, marka denkliği tüketici temelli yaklaşım olup, finansal temelli bir yaklaşım olan marka değerine katkı sağlayan çalışmalar bütünü olarak ifade edilebilir. İç pazarda yerel marka olarak faaliyete başlayan birçok işletme rekabetin zorlaması iç pazarda yaşanan çevresel faktörlerin etkisi ve dış pazarların çekiciliği gibi nedenlerle, uluslararası pazarlara çıkarak kendilerine yeni rotalar çizmektedir. Uluslararasılaşma sürecinde markayı bir süreç olarak ele alan pazarlamanın yanı sıra, günümüzde şirket birleşmeleri, şirket satın almaları, franchising ve lisanslama çalışmalarının yaygınlaşması sonucu marka değerinin tespiti de önem verilen bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Marka değerinin tespitinde literatürde birçok akademisyen ve danışmanlık firması tarafından farklı marka değerleme yöntemleri ve modellerinin geliştirildiği görülmektedir. Bu çalışmalar; müşteri tarafından inceleyen tüketici temelli, işletmeler açısından değerlendiren finansal temelli ve her iki açıdan bakan karma yöntemler olarak ifade edilebilir. İşletmelerin uluslararasılaşma sürecinin boyutları; coğrafi yoğunluk, uluslararasılaşma hızı, yöneticilerin tecrübesi, yurtdışı pazarlarda yapılanmaları gibi çeşitli unsurlarla ölçülebilmektedir. Bazı yazarlar tarafından, uluslararasılaşma derecesinin ölçülmesinde tekdüze bir ölçüm metodu olmadığı ifade edilmekle birlikte, literatürde uluslararasılaşma derecesini ölçmek için genel olarak üç temel endeksin olduğu belirtilmektedir (Hassel vd. 2003:705). Tez çalışmasında Sullivan (1994) tarafından önerilen ve yaygın olarak kullanılan, işletmelerin Uluslararasılaşma Derecesi Ölçeği ????????????Endeksi kullanılmaktadır. iv İşletmelerin marka değeri Japonya Ekonomi, Ticaret ve Sanayii Bakanlığı tarafından en uygun sonuç veren yöntem olarak seçilen Ekonomik Değer Modeli Hirose Yöntemi (2002) kullanılarak hesaplanmıştır. Araştırma kapsamındaki işletmelerin uluslararasılaşma derecesi ölçeğinin ve marka değeri yaratma potansiyelinin yüksek olduğu ve değişken değerlerinin literatürde kabul görmüş değerler içinde kaldığı görülmüştür. Kuyumculuk sektöründe faaliyet gösteren üretici ihracatçı işletmelerin incelendiği çalışmanın uluslararasılaşma derecesi ölçeğinin ve marka değerinin hesaplanması alanında diğer üretici ihracatçı sektörlere katkı sağlayacağı ve yol gösterecek olması çalışmayı önemli hale getirmektedir.