Finansal piyasa entegrasyonu ve davranış dinamikleri: G 20 ülke borsaları pay senedi endeksleri üzerine bir uygulama


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İSMAİL ŞENCAN

Danışman: ÇANKAYA SERKAN

Özet:

ÖZET Bu çalışmada, G 20 ülkeleri pay senedi piyasaları; Amerika Birleşik Devletleri (S&P 500), Avrupa Birliği (vekaleten STOXX Europe 600 Endeksi), Almanya (DAX), Arjantin (MERVAL), Avustralya (ASX 200), Brezilya (IBOVESPA), Çin (SSE Bileşik), Endonezya (IDX Bileşik), Fransa (CAC 40), Güney Afrika (JSE), Güney Kore (KOSPI), Hindistan (BSE Sensex), Birleşik Krallık (FTSE 100), İtalya (MIB), Japonya (NIKKEI 225), Kanada (TSX Bileşik), Meksika (IPC), Rusya Federasyonu (MICEX), Suudi Arabistan (TADAWUL) ve Türkiye (BİST 100) endeksleri arasında piyasa entegrasyonu ve davranış dinamikleri ilişkisi araştırılmıştır. Ocak 2006 ile Aralık 2016 tarihleri arası dönemi kapsayan ve haftalık verilerin kullanıldığı çalışmada, MSCI Dünya Endeksi ile G 20 ülke borsa gösterge endeksleri arasındaki uzun dönemde entegrasyon ilişkisi ve düzeyi DCC GARCH modeli kullanılarak incelenmiştir. Kısa dönemde, G 20 ülkeleri borsaları arasında volatilite yayılımı ve eş hareketlilik ilişkisi CCC GARCH model kullanılarak incelenmiştir. Çalışmanın sonuçları, G 20 ülke piyasalarının dünya piyasasına göre uzun dönemde entegrasyon seviyeleri gelişmiş ülke piyasalarının yüksek düzeyde olduğu, gelişmekte olan ülke piyasalarının orta düzeyde olduğu, Çin piyasasının ve Suudi Arabistan piyasasının düşük düzeyde olduğunu göstermiştir. Kısa dönemde, Suudi Arabistan piyasası ve Çin piyasası hariç, G 20 ülke piyasaları arasında etkileşimin olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar Sözcükler: G 20 Ülkeleri, Dinamik Modeller, Piyasa Entegrasyonu, Etkileşim. ABSTRACT In this study, the relationship of market integration and behavior dynamics among The G 20 countries stock markets’ indices; The United States of America (S&P 500), The European Union (by proxy STOXX Europe 600 Index) Germany (DAX), Argentina (MERVAL), Australia (ASX 200), Brazil (IBOVESPA), Chine (SSE Composite), Indonesia (IDX Composite), France (CAC 40), South Africa (JSE), South Korea (KOSPI), India (BSE Sensex), The United Kingdom (FTSE 100), Italy (MIB), Japan (NIKKEI 225), Canada (S&P/TSX Composite), Mexico (IPC), The Russian Federation (MICEX), Saudi Arabia (TADAWUL) and Turkey (BIST 100) is investigated. In the study which covers the period between January 2006 and December 2016 and using weekly data, the long-term integration relationship between MSCI World Index and G 20 country stock market indicator indices is examined by using DCC GARCH model. In short term, the relationship of volatility spillover and co movement between the stock markets of G 20 countries were examined by using CCC GARCH model. The results of the study showed that the long-term integration levels of the G 20 countries 'markets compared to the world market were at level high in developed countries' markets, the markets in developing countries were in the middle level, and the Chinese and Saudi Arabian markets were at low levels. In the short term, it is revealed that there is an interaction between the markets of G 20 countries except the Saudi Arabian market and the Chinese market. Key Words: G 20 Countries, Dynamic Models, Market Integration, Interaction. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ . ii ÖZET . iii ABSTRACT. iv İÇİNDEKİLER. v TABLOLAR LİSTESİ . vii ŞEKİLLER LİSTESİ . viii EKLER LİSTESİ. ix KISALTMALAR . x GİRİŞ…. . 1 BÖLÜM I. 6 FİNANSAL PİYASA ENTEGRASYONU. 6 1. 1. Finansal Piyasa Entegrasyonun Kavramsal Çerçevesi . 6 1. 2. Piyasa Entegrasyonu Ölçümünün Kuramsal Yapısı. 10 1. 2. 1. Fiyat Temelli Ölçüm Yaklaşımı . 10 1. 2. 2. Miktar Temelli Ölçüm Yaklaşımı. 11 1. 3. Piyasa Entegrasyonuna Etkileyen Faktörler. 13 1. 3. 1. Piyasa Düzenlemeleri ve Uygulamaları. 14 1. 3. 2. Ekonomik Birleşmeler ve Ticari İlişkiler . 16 1. 3. 3. Piyasalar Arası Coğrafi ve Kültürel Yakınlık. 17 1. 3. 4. Piyasa Rekabeti ve Türevler . 18 1. 3. 5. Borsa Birleşmeleri ve Yeni Teknolojiler. 18 1. 4. Finansal Piyasa Entegrasyonunun Sonuçları. 19 1. 4. 1. Bilgisel Piyasa Etkinliği. 20 1. 4. 2. Dağıtımsal Piyasa Etkinliği . 21 1. 4. 3. Fonksiyonel Piyasa Etkinliği . 22 1. 5. Piyasa Entegrasyonuna İlişkin Yapılan Çalışmalar. 23 BÖLÜM II. 31 PİYASALARIN YAPISI VE DAVRANIŞ DİNAMİKLERİ . 31 2. 1. Piyasaların Yapısı ve İşleyişi. 31 2. 2. Yatırımcı Davranışları. 34 2. 3. Piyasalar Arası Etkileşim ve Piyasa Dinamikleri. 37 2. 4. Volatilite ve Volatilitenin Karakteristik Özellikleri . 40 2. 4. 1. Volatiliteyi Etkileyen Faktörler . 41 vi 2. 4. 2. Volatilitenin Karakteristik Özellikleri . 43 2. 4. 2. 1. Volatilitenin Israrcılık Özelliği. 44 2. 4. 2. 2. Volatilitenin Ortalamaya Dönüş Özelliği . 44 2. 4. 2. 3. Volatilitenin Asimetrik Özelliği . 45 2. 4. 2. 4. Dışsal Değişkenlerin Volatiliteye Etkisi. 46 2. 4. 2. 5. Volatilitenin Uzun Hafıza Özelliği . 46 2. 4. 2. 6. Volatilitenin Ortak Hareket Özelliği. 47 2. 5. Piyasa Etkileşimine İlişkin Yapılan Çalışmalar . 48 BÖLÜM III. 56 VERİ SETİ VE YÖNTEM. 56 3. 1. Veri Seti. 57 3. 2. Araştırmanın Problemi ve Sınırlılıkları . 59 3. 3. Araştırmanın Yöntemi. 60 3. 4. Piyasa Entegrasyon Modelleri. 66 3. 4. 1. Birim Kök ve Durağanlık Testleri . 66 3. 4. 1. 1. Genişletilmiş Dickey-Fuller Birim Kök Testi . 66 3. 4. 1. 2. Philips-Perron Birim Kök Testi . 68 3. 4. 1. 3. Kwiatkowski-Phillips-Schmidt-Shin Durağanlık Testi . 69 3. 4. 2. Dinamik Koşullu Korelasyon (DCC) GARCH Modeli. 70 3. 5. Piyasa Etkileşim Modelleri. 72 BÖLÜM IV . 74 EKONOMETRİK MODELLEME VE BULGULAR . 74 4. 1. Borsa Endekslerinin Ön İstatistiki Bilgileri . 74 4. 2. Piyasalar Arası Entegrasyon İlişkisi. 81 4. 3. Piyasalar Arası Etkileşim . 88 SONUÇ. 96 KAYNAKÇA . 102 EKLER. 112