Çok kriterli karar verme yöntemleriyle tedarikçi seçimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELÇİN KERKHOFF

Danışman: GÖRENER ALİ

Özet:

Tedarikçi seçimi, işletmeler için önemli karar verme problemlerinden birisidir. İşletmeler rakipleriyle aralarında fark yaratarak hedeflerine ulaşmak için tedarikçi seçiminde dikkatli davranmalı ve doğru tedarikçilerle çalışmalıdır. Uygun tedarikçinin belirlenmesi için yapılan çalışmanın uygulama kısmında, İstanbul’da bulunan Highlight Aydınlatma A.Ş. firmasının tedarikçi seçim problemi ele alınmıştır. Satın alma müdürü ve üretim alanında çalışan uzman kişilerden, kablo tedariği ve led ampul tedariği yapabilecek dört farklı tedarikçi firma hakkında gerekli bilgiler alınmıştır. Tedarikçi seçiminde dikkat edilmesi gereken ana kriterler, literatür araştırması ve karar verme grubu görüşleri doğrultusunda maliyet, kalite, teslimat, hizmet ve firma özellikleri olarak belirlenmiştir. Ana kriterlerin kendi içerisinde alt kriterlere ayrılması nedeniyle, toplam on sekiz alt kritere göre değerlendirme yapılmıştır. Ana kriterlerin ve alt kriterlerin karşılaştırmalarında dilsel değişkenlerden yararlanılmıştır. Firmadan alınan bilgiler doğrultusunda istenen özelliklerde kablo ve led ampul sağlayan tedarikçilerden, işletme için en uygun olan tedarikçinin seçilmesi amaçlanmıştır. Uygulama aşamasında, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci (BAHS) ve TOPSIS yöntemleri bütünleşik olarak kullanılmıştır. İki aşamalı tedarikçi seçim yönteminin ilk aşamasında BAHS yöntemi kriterler ağırlıklarının belirlenmesinde, TOPSIS yöntemi ise uygun tedarikçi seçiminin yapılmasında kullanılmıştır. Karar vericilerden önceden belirlenen kriterlere göre ikili karşılaştırma yapmaları istenmiştir. İkili karşılaştırmalarda kararsız kaldıkları durumları değerlendirebilmek amacıyla, BAHS yöntemi tercih edilmiştir. Bu yöntemin kullanılması, bulanıklığın olduğu durumlarda belirsizliğin giderilmesine imkan tanımaktadır. Analizin ikinci aşamasında ise TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar yorumlanarak, öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler : Tedarik Zinciri Yönetimi, Tedarikçi Seçimi, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) , Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci (BAHS), TOPSIS.