Algılanan örgütsel destek ile iş performansı ilişkisinde örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışının aracı rolü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP FATMA KARAALİOĞLU

Danışman: KARABULUT AHU TUĞBA

Özet:

Bu doktora tez çalışması algılanan örgütsel destek (AÖD) ile iş performansı arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışının (ÖVD) aracı rolünü sorgulama amacı taşımaktadır. Bu bağlamda araştırmanın örneklemini İstanbul ilinde enerji sektöründe faaliyet göstermekte olan firmaların genel merkezlerinde çalışmakta olan 700 beyaz-yaka işgören oluşturmaktadır. Üst kademe yöneticiler ve mavi yaka işgörenler araştırmaya dahil edilmemiş olup, örneklem kolayda örnekleme metodu ile belirlenmiştir. Anketler aracılığıyla toplanan verilerin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış olup bu doğrultuda; açıklayıcı faktör analizi (AFA) ile doğrulayıcı faktör analizleri (DFA) uygulanmış, teorik olarak oluşturulan hipotezlerin test edilmesi noktasında yapısal eşitlik modelinden (YEM) yararlanılmıştır. Gerçekleştirilen hipotez testleri neticesinde AÖD’nin; örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve ÖVD’yi pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bunların yanı sıra ulaşılan bulgular; örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve ÖVD’nin iş performansını pozitif yönde etkilediğini göstermiştir. Aracı değişken rolüne ilişkin gerçekleştirilen hipotez testleri; AÖD ile iş performansı arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin ara değişken rolü üstlenmezken, iş tatmini ve ÖVD’nin tam ara değişken rolü üstlendiklerini göstermiştir. Bu çalışmada iş performansı üzerinde doğrudan ve dolaylı etkisi olduğu düşünülen dört değişken YEM dahilinde ele alınmış, gerçekleştirilen yol analizi, farklı model ve değişkenlerin aynı anda test edilebilmesine olanak tanımıştır. Yönetim organizasyon alanında gelecekte yürütülecek olan çalışmalarda bu yöntemin kullanılmasının tatmin edici sonuçlar vereceği öngörülmektedir. Alan yazında bahsi geçen değişkenleri bir bütün olarak enerji sektöründe ele alan herhangi bir çalışmaya rastlanmamış olması araştırmanın önemine vurgu yapmakta olup; bulguların, yöneticilere çalışan performansının artırılması noktasında yol gösterici olacağı düşünülmektedir.