Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SİNEM CAMCI
Danışman: ŞEKER MUZAFFER
Özet:ÖZET Bir borç ilişkisi, kural olarak, sadece tarafları arasında hüküm ve sonuç doğurmaktadır. Ancak zaman içinde çeşitli nedenlerle taraf sıfatında değişiklikler meydana gelebilir. Borç ilişkisi kurulduktan sonra meydana gelen bu değişikliklerden biri de TBK md. 206’da hüküm altına alınan “sözleşmeye katılma” anlaşması ile gerçekleşmektedir. İradi sözleşmeye katılmanın hüküm ve sonuçlarının düzenlendiği bu madde, 6098 sayılı TBK’da hüküm altına alınan yeni bir maddedir. TMK md. 194/f. 4 hükmü ise kanuni sözleşmeye katılmanın tipik bir örneğini oluşturmaktadır. Çalışmamızda, mevcut sözleşme taraflarının sözleşme ilişkisinden çıkmaksızın, üçüncü bir kişinin mevcut sözleşme ilişkisine dahil olmasını sağlayan sözleşmeye katılma kurumu, TBK md. 206 ve TMK md. 194/f. 4 hükümleri kapsamında incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Sözleşmeye Katılma, Türk Borçlar Kanunu, Türk Medeni Kanunu. ABSTRACT A debt relationship, as a rule, only creates provisions and consequences between its parties. However, over time, changes may occur in the title of party for various reasons. One of these changes that took place after the debt relationship was established is with the “participation in the contract” agreement stipulated in article 206 of the Turkish Code of Obligations. This article, which regulates the terms and consequences of participating in a voluntary contract, is a new article in the Turkish Code of Obligations No. 6098. The provision of article 194/f. 4 of the Turkish Civil Code constitutes a typical example of joining a legal contract. In our study, the institution of participation in the contract, which allows the existing contract parties to be included in the existing contractual relationship without leaving the contractual relationship, has been examined within the scope of the provisions of article 206 of the Turkish Code of Obligations and article 194/f. 4 of the Turkish Civil Code. Key words: Participation in The Contract, Turkish Code of Obligations, Turkish Civil Code. İÇİNDEKİLER ÖZET. iii İÇİNDEKİLER. iv KISALTMALAR. ix GİRİŞ. 1 BİRİNCİ BÖLÜM SÖZLEŞMEYE KATILMANIN TANIMI, UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE BENZER KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI I. SÖZLEŞMEYE KATILMANIN TANIMI. 4 II. SÖZLEŞMEYE KATILMANIN UNSURLARI. . 8 A. Sözleşmeden Doğan Bir Borç İlişkisinin Varlığı . 9 B. Katılan ile Mevcut Sözleşmenin Taraflarının Anlaşması . 22 C. Sözleşmeye Katılanın, Yanında Yer Aldığı Tarafın Hak ve Borçlarına Onunla Birlikte Sahip Olması. 30 III. SÖZLEŞMEYE KATILMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ. 33 IV. SÖZLEŞMEYE KATILMANIN BENZER KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI. 40 A. Alacağın Devri ile Karşılaştırılması . 40 1. Türk Borçlar Kanunu ‘na Göre Alacağın Devri. 40 2. Sözleşmeye Katılma ile Benzerlikleri . 43 3. Sözleşmeye Katılma ile Farklılıkları. 45 B. Borcun Üstlenilmesi ile Karşılaştırılması. 47 1. Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borcun Üstlenilmesi. 47 2. Sözleşmeye Katılma ile Benzerlikleri . 51 3. Sözleşmeye Katılma ile Farklılıkları. 52 C. Borca Katılma ile Karşılaştırılması . 54 1. Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borca Katılma . 54 2. Sözleşmeye Katılma ile Benzerlikleri . 58 3. Sözleşmeye Katılma ile Farklılıkları. 59 D. Sözleşmenin Devri ile Karşılaştırılması . 61 1. Türk Borçlar Kanunu’na Göre Sözleşmenin Devri. 61 2. Sözleşmeye Katılma ile Benzerlikleri . 65 3. Sözleşmeye Katılma ile Farklılıkları. 66 E. Kefalet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması . 67 1. Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kefalet Sözleşmesi. 67 2. Sözleşmeye Katılma ile Benzerlikleri . 70 3. Sözleşmeye Katılma ile Farklılıkları. 71 F. Garanti Sözleşmesi ile Karşılaştırılması. 72 1. Türk Borçlar Kanunu’na Göre Garanti Sözleşmesi . 72 2. Sözleşmeye Katılma ile Benzerlikleri . 75 3. Sözleşmeye Katılma ile Farklılıkları. 76 İKİNCİ BÖLÜM SÖZLEŞMEYE KATILMA ANLAŞMASININ KURULUŞU VE GEÇERLİLİK ŞARTLARI I. SÖZLEŞMENİN KURULMASI. 77 A. Genel Olarak . 77 B. Sözleşmeye Katılma Anlaşmasının Kuruluşu . 79 1. Sözleşmeye Katılma Anlaşmasında Tarafların İrade Beyanlarının Karşılıklı Olması. . 79 2. Sözleşmeye Katılma Anlaşmasında Tarafların İrade Beyanlarının Birbirine Uygun Olması. 81 3. Sözleşmeye Katılma Anlaşmasının Kurulma ve Hükümlerini Doğurma Anı . 82 II. SÖZLEŞMEYE KATILMA ANLAŞMASININ GEÇERLİLİK ŞARTLARI. 83 A. Genel Olarak. 83 B. Sözleşmeye Taraf Olma Ehliyeti. 84 1. Genel Olarak . 84 2. Sözleşmeye Katılma Anlaşmasında Taraf Ehliyeti. 86 C. Sözleşmeye Katılma Anında Geçerli Bir Borç İlişkisinin Varlığı. 88 1. Sözleşmeden Doğan Bir Borç İlişkisinin Olması. 88 2. Devredilebilir Nitelikte Bir Borç İlişkisinin Olması. 89 a) İşin Niteliğine Dayanan Devir Engelinin Olmaması . 90 b) Sözleşme ile Kabul Edilen Devir Engelinin Olmaması. 91 3. Katılımın Gerçekleşeceği Sözleşmenin Mevcut ve Geçerli Olması . 93 a) Katılımın Gerçekleşeceği Sözleşmenin Mevcut veya Geçerli Olmamasının Hukuki Sonucu . 94 b) Katılımın Gerçekleşeceği Sözleşmenin İptal Edilebilirliğinin Hukuki Sonucu . 95 D. Şekle Uyulması. 98 1. Genel Olarak . 98 2. Geçerlilik Şekli. 99 a) Kanuni Şekil. 99 b) İradi Şekil. 102 3. İspat Şekli. 103 4. Sözleşmeye Katılma Anlaşmasında Şekil . 104 a) Kural: Şekle Bağlılık. 104 aa) Katılımın Gerçekleşeceği Sözleşmenin Kanuni Şekle Bağlı Olması . 105 bb) Katılımın Gerçekleşeceği Sözleşmenin İradi Şekle Bağlı Olması. 106 b) İstisna: Şekil Serbestisi. 107 c) İspat İçin Yazılı Şeklin Gerekliliği. 109 d) Şekil Kuralına Uyulmamasının Yaptırımı . 110 1. Butlan (Kesin Hükümsüzlük) Görüşü. 111 2. Kendine Özgü (Sui Generis) Geçersizlik Görüşü . 114 3. Yokluk Görüşü. 116 4. Eksik Borç Görüşü . 117 5. Fiili Sözleşme Görüşü . 117 6. Görüşümüz . 118 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SÖZLEŞMEYE KATILMANIN TÜRLERİ, HÜKÜM VE SONUÇLARI I. SÖZLEŞMEYE KATILMANIN TÜRLERİ. 120 A. Genel Olarak . 120 B. İradi Sözleşmeye Katılma. 120 1. Kamu İhale Sözleşmeleri Bakımından Sözleşmeye Katılma Anlaşmasının Uygulanabilirliği. 121 C. Kanuni Sözleşmeye Katılma. 125 1. TMK md. 194/f. 4 Hükmünün Sağladığı Korumanın Kapsamı. 126 2. TMK md. 194/f. 4 Hükmünden Yararlanabilme Koşulları. 129 a) Geçerli Bir Kira Sözleşmesinin Bulunması. 129 b) Eşlerden Sadece Birinin Kiracı Sıfatına Sahip Olması . 129 c) Kiralanan Yerin Aile Konutu Niteliğine Sahip Olması. 130 3. TMK md. 194/f. 4 Hükmünde Öngörülen Bildirimin Özellikleri. 131 a) Bildirimin Hukuki Niteliği. 131 b) Bildirimin Muhatabı. 132 c) Bildirimin Şekli . 132 4. TMK md. 194/f. 4 Hükmünün Kira Sözleşmesine Benzer Hukuki Kurumlar Açısından Uygulanabilirliği. 133 a) Lojmanlar ve İşverence Tahsis Edilen Konutlar Bakımından Değerlendirme . 133 b) Kapıcılık Sözleşmesi Bakımından Değerlendirme. 134 c) Kullanım Ödüncü Sözleşmesi (Ariyet) Bakımından Değerlendirme . 134 II. SÖZLEŞMEYE KATILMANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI. 135 A. Sözleşmeye Katılmanın Taraflar Üzerindeki Etkisi . 136 1. Sözleşmeye Katılma Anlaşması Bakımından . 136 a) Katılan ve Yanında Yer Aldığı Taraf Arasındaki Hukuki İlişki… . 136 b) Katılan ile Karşı Taraf Arasındaki Hukuki İlişki . 137 2. Kanuni Sözleşmeye Katılma Bakımından . 138 a) Katılan ile Yanında Yer Aldığı Taraf Arasındaki Hukuki İlişki . 138 b) Katılan İle Karşı Taraf Arasındaki Hukuki İlişki. 140 B. Sözleşmeye Katılmanın Borç İlişkisi Üzerindeki Etkisi. 140 1. Sözleşmeye Katılma Anlaşması Bakımından . 141 a) Sözleşmeye Katılma Anlaşmasının Alacağa Etkisi. 141 aa) Kural: Müteselsil Alacaklılık İlişkisinin Meydana Gelmesi. 141 aaa) Genel Olarak Müteselsil Alacaklılık. 141 bbb) Sözleşmeye Katılma Anlaşmasından Doğan Müteselsil Alacaklılık. 144 1. Alacaklıların Hukuki Durumu . 145 2. Borçlunun Hukuki Durumu . 150 bb) Aksinin Sözleşmede Kararlaştırılabilmesi. 153 b) Sözleşmeye Katılma Anlaşmasının Borçlara Etkisi. 154 bb) Kural: Müteselsil Borçluluk İlişkisinin Meydana Gelmesi . 154 aaa) Genel Olarak Müteselsil Borçluluk . 154 bbb) Sözleşmeye Katılma Anlaşmasından Doğan Müteselsil Borçluluk. 159 1. Borçlular ile Alacaklı Arasındaki İlişki (Dış İlişki) . 161 a) Alacaklının Dilediği Borçluya Başvurabilmesi . 162 b) Borçluların Sahip Oldukları Def’i ve İtirazlar. 163 aa) Kişisel Def’i ve İtirazlar. 164 bb) Ortak Def’i ve İtirazlar. 165 c) Bir Müteselsil Borçlunun Davranışının Diğer Müteselsil Borçluların Durumunu Ağırlaştıramaması. 168 d) Alacaklının Fiilinin Sadece Yöneldiği Borçlu Hakkında Hüküm ve Sonuç Doğurması. 170 2. Borçlular Arasındaki İlişki (İç İlişki) . 170 a) Borçluların Birbirine Rücu Hakkı . 171 b) Alacaklıya Halef Olma. 174 cc) Aksinin Sözleşmede Kararlaştırılabilmesi. 176 2. Kanuni Sözleşmeye Katılma Bakımından . 177 a) Kanuni Sözleşmeye Katılmanın Alacağa Etkisi. 177 b) Kanuni Sözleşmeye Katılmanın Borçlara Etkisi . 179 aa) Alacaklının Dilediği Borçluya Başvurabilmesi ve Borcun İfası . 181 bb) Kiracı Sıfatına Sahip Eşlerden Birinin Kiralayan Tarafından İbra Edilmesi. 181 C. Sözleşmeye Katılmanın Yenilik Doğuran Haklar Üzerindeki Etkisi . 183 1. Genel Olarak . 183 2. Sözleşmeye Katılma Anlaşması Bakımından . 184 3. Kanuni Sözleşmeye Katılma Bakımından . 188 SONUÇ. 191 KAYNAKÇA . 201