Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞE GÜL TURANLI
Danışman: SATICI BURHAN
Özet:ÖZET Tarihi yapıların ayakta kalabilmesi ve gelecek nesillere aktarılabilmesi için çeşitli koruma yöntemleri kullanılmaktadır ve bu yöntemlerden biri de yeniden işlevlendirme ile koruma yöntemidir. Tarihi yapıların yeninden işlevlendirilmesi, terk edilmiş yapılara mekânsal ve yapısal özellikleriyle uyumlu, yeni kullanım fırsatları sunar. Yeniden işlevlendirme koruma yöntemi sayesinde toplumun, geçmişiyle etkileşime girmesini sağlayarak tekrardan tarihi değer canlandırılır. Tarihi yapıya verilecek yeni işlevler, tarihi yapının; mimari, sosyal ve kültürel değerleri korunarak ve çevresel faktörler göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Bu görüş doğrultusunda düşünülerek hazırlanan tez, altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; çalışmanın amacı, kapsamı ve yönteminden bahsedilmiştir. İkinci bölümde; tarihi yapıların korunarak yeniden işlevlendirilmesi konusu üzerine daha önce hazırlanmış olan çalışmalar incelenerek, literatür taramasının sonuçlarını özetlemektedir. Üçüncü bölümde, tarihi yapılarda koruma ve yeniden işlevlendirme başlığı altında korunmanın gereği ve koruma yöntemleri ele alınarak tanımlanmıştır. Dördüncü bölümde; yapıya uygun işlev seçimini belirleyen kavramlar, yeni işlev sonrası yapılan müdahaleler, yeniden işlevlendirme ilkeleri, “İşlev değişikliği seçiminde izlenen yöntemler. ” başlığı altında tanımları yapılarak anlatılmıştır. Beşinci bölümde; İstanbul’un dünya ölçeğinde öne çıkmasında önemli bir rolü olan ve kentin kimliğinin oluşmasında etkin rol oynayan, söz konusu kültürel birikimin varlığının yoğun olarak bir arada yer aldığı en önemli kentsel mekân olan Suriçi bölgesinin tarihi ve konumu anlatılarak, o bölgedeki işlev değişikliğine uğramış 4 yapı üzerinden restorasyon öncesi ve sonrası yapılan müdahalelerin değerlendirmelerini oluşturmaktadır. Son bölümde, sonuçlar ve öneriler ile bu çalışma tamamlanmıştır. Anahtar Kelimeler: İstanbul Suriçi, işlev değişikliği, koruma kavramı, tarihi yapılar, yeni işlevin değerlendirilmesi. ABSTRACT Various preservation methods are used in order for historical buildings to survive and transfer them to future generations. One of these methods is preservation with re-functioning. Preservation with re-functioning of historical buildings offers new usage opportunities to these buildings that are compatible with their spatial and structural features. As a result of the preservation with re-functioning method, the historical value is revived by enabling the society to interact with its past. The new functions given to the historical structures should be determined by preserving its architectural, social and cultural values and taking into account societal and environmental factors. The current thesis, which was prepared using the aforementioned approach, consists of six chapters. In the first chapter, the aim, scope and method of the study are explained. In the second part, previous studies on the preservation and re-functioning of historical buildings are reviewed and the results of the literature review are summarized. In the third chapter, under the heading of “preservation and re-functioning in historical buildings”, the need for preservation and preservation methods are discussed. In the fourth chapter, under the heading "Methods followed for determining suitable functions “concepts related to determining suitable functions for the structure, the interventions made after the new function, and the re-functioning principles are discussed. In the fifth chapter, the history and importance of the Suriçi region which is one of the most important regions in the city playing a significant role in the formation of the identity of the city as a result of cultural accumulation in the region and leads the emergence of Istanbul as a world scale city is explained. Then evaluation of interventions before and after functional changes in 4 structures in that region are explained. In the last section, conclusions and recommendations were provided. Keywords: Istanbul Surici, change in functions, preservation, historical structures, evaluation of the new function. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET . iii ABSTRACT . iv TEŞEKKÜR . v ŞEKİLLER DİZİNİ . vi ÇİZELGELER DİZİNİ . viii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ . ix 1. GİRİŞ. 1 1. 1. Amaç . 2 1. 2. Kapsam . 3 1. 3. Yöntem . 4 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 6 3. TARİHİ YAPILARDA KORUMA VE YENİDEN İŞLEVLENDİRME . 8 3. 1. Koruma Kavramı . 8 3. 1. 1. Tarihi yapıların değer niteliği . 11 3. 1. 1. 1. Tarihsel değerler . 12 3. 1. 1. 2. Belgesel değerler . 13 3. 1. 1. 3. İşlevsel / Kullanıma ait değerler . 14 3. 1. 1. 4. Ekonomik değerler . 15 3. 1. 1. 5. Mimari / Özgün değerler . 17 3. 1. 2. Tarihi yapılarda koruma yöntemleri . 18 3. 1. 2. 1. Yapısal yaşatma . 20 3. 1. 2. 2. İşlevsel yaşatma . 23 3. 1. 2. 3. Yasal düzenlemeler . 24 3. 2. Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilerek Korunması . 30 3. 2. 1. Yeniden işlevlendirme kavramı . 31 3. 2. 2. Yeniden işlevlendirmeyi gerektiren nedenler. . 33 3. 2. 2. 1. Tarihsel ve kültürel nedenler . 34 3. 2. 2. 2. Ekonomik nedenler . 34 3. 2. 2. 3. Çevresel nedenler. 35 3. 3. Yeniden İşlevlendirmeyle İlgili Yasal Düzenlemeler . 35 3. 3. 1. Dünya’daki yasal düzenlemeler . 36 3. 3. 2. Türkiye’deki yasal düzenlemeler. . 38 4. İŞLEV DEĞİŞİKLİĞİ SEÇİMİNDE YÖNTEMLER . 41 4. 1. Yeniden İşlevlendirilen Yapılarda Uygun İşlevin Belirlenmesi . 41 4. 1. 1. Yapının konumu . 42 4. 1. 2. Yapının mekânsal oluşumu. 43 4. 1. 3. Sosyal ve kültürel kavramlar . 44 4. 1. 4. Ekonomik etkenler . 45 4. 1. 5. Yasal zorunluluklar . 45 4. 1. 6. Müdahale ilkeleri ve geriye dönülebilirlik . 46 4. 2. Yeni İşlev Sonrası Yapılan Müdahaleler . 46 4. 2. 1. Mekânsal kurguya yapılan müdahaleler . 48 4. 2. 2. Strüktürel sisteme yapılan müdahaleler . 48 4. 2. 3. Tesisat sistemlerine yapılan müdahaleler . 49 4. 2. 4. Yapı cephesine yapılan müdahaleler . 50 4. 2. 5. Yakın çevreye yapılan müdahaleler . 51 4. 3. Yeniden İşlevlendirme İlkeleri . 52 4. 3. 1. Yapı ölçeğinde işlev değişikliği ilkeleri . 52 4. 3. 1. 1. Mekân organizasyonu . 52 4. 3. 1. 2. Yeni işlevin mekânsal kurgusunun gereksinimleri . 53 4. 3. 2. Alan Ölçeğinde işlev değişikliği ilkeleri . 54 5. YENİDEN İŞLEVLENDİRME KAVRAMININ İSTANBUL SURİÇİ BÖLGESİNDEKİ TARİHİ YAPILAR ÜZERİNDE İNCELENMESİ . 55 5. 1. İstanbul Suriçi Kent Tarihi . 55 5. 2. İstanbul Suriçi’nin Konumu ve Önemi . 56 5. 3. İstanbul Suriçi Bölgesindeki Konut Alanlarında Değişim Süreci . 59 5. 4. Çalışma Alanının Seçim Nedeni . 64 5. 4. 1. Erten Konak Hotel . 65 5. 4. 1. 1. Yapının konumu ve yapı hakkında genel bilgi . 65 5. 4. 1. 2. Yapının restorasyon öncesi incelemesi . 67 5. 4. 1. 3. Yapının restorasyon sonrası incelemesi . 74 5. 4. 1. 4. Yapının değerlendirme sonuçları . 79 5. 4. 2. Nuray Hotel . 80 5. 4. 2. 1. Yapının konumu ve yapı hakkında genel bilgi . 80 5. 4. 2. 2. Yapının restorasyon öncesi incelemesi . 81 5. 4. 2. 3. Yapının restorasyon sonrası incelemesi . 90 5. 4. 2. 4. Yapının değerlendirme sonuçları . 95 5. 4. 3. Hayriye Hanım Konağı . 95 5. 4. 3. 1. Yapının konumu ve yapı hakkında genel bilgi . 95 5. 4. 3. 2. Yapının restorasyon öncesi incelemesi . 98 5. 4. 3. 3. Yapının restorasyon sonrası incelemesi . 107 5. 4. 3. 4. Yapının değerlendirme sonuçları . 118 5. 4. 4. İstanbul Sit Alanları Alan Yönetimi Başkanlığı ofisi. 121 5. 4. 4. 1. Yapının konumu ve yapı hakkında genel bilgi . 121 5. 4. 4. 2. Yapının restorasyon öncesi incelemesi . 121 5. 4. 4. 3. Yapının restorasyon sonrası incelemesi . 130 5. 4. 4. 4. Yapının değerlendirme sonuçları . 135 6. SONUÇ VE ÖNERİLER . 137 KAYNAKLAR . 140 ÖZGEÇMİŞ . 145