Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kamu Diplomasisi ve Araçları: Disiplinler Arası Yaklaşım, Oğuz GÜNER; Recep ŞEHİTOĞLU, Editör, Gaziantep Üniversitesi Yayınları, Gaziantep, ss.1-38, 2023
"Arap Baharı” süreciyle Arap dünyasında benzer toplumsal
ayaklanmalar yaşanmaya başlanmıştır. Şubat 2011 tarihine gelindiğinde
ise Libya, 42 yıllık Kaddafi rejimine karşı Bingazi'den başlayarak
büyüyen sokak protestolarına şahit olmuştur. Tırmanan olayları
bastırmak için şiddet araçlarının kullanılmasıyla, uluslararası müdahale
bir gereklilik haline gelmiştir. Siyasi çıkarların/rekabetlerin ve güç
oyunlarının çatışan arenasında; Libya, lideri Kaddafi'nin devrilmesi ve
öldürülmesinden sonra anarşi, iç savaş ve kaos durumuna doğru bir geri
dönüş yaşamıştır. Bu noktada Türkiye Cumhuriyeti, Libya'nın toprak
bütünlüğünü ve siyasi egemenliğini ve gizli gündemleri kamufle edilmiş
diğer müdahil güçler tarafından tehlikeye atılmış gibi görünen diplomatik
çıkarlarını korumak adına müdahale etmiştir.
Bu çalışma, çok karmaşık olan bu sahnede, Ankara'nın Libya
müdahalesinin arkasındaki tarihsel-kültürel diplomatik argümanlara
odaklanmaktadır. Türkiye, Kuzey Afrika ile kültürel bağlarla örülmüş
uzun bir tarihi paylaşmaktadır. Bu nedenle Ankara'nın Libya'da
Türkiye'nin müdahalesinin önünü açan tarihi ve yasal hakları (ve enerji
güvenliğinin kazanılmış çıkarları) bulunmaktadır. Bu tarihsel-kültürel faktörlerin değerlendirilmesi bu çalışmanın ana çerçevesini
oluşturmaktadır. Libya sorununun genel olarak anlaşılabilmesi için
iktidar politikalarının teorik perspektifte kısa bir tartışması gerekli
görülmüştür. Neorealist paradigma bize Libya'ya büyük güçlerin
müdahalesi için daha iyi bir vizyon sunmaktadır. İkinci olarak, çalışma,
post modern küresel dünyadaki tüm güç mücadelelerinin merkezi haline
gelen bir tema olan deniz hakimiyetine değinmektedir. Üçüncü olarak,
kamu diplomasisi gibi kavramlar, Türkiye'nin Libya'ya yönelik sivil
inisiyatiflerini araştırmamıza yardımcı olmak için detaylandırılmıştır.
Son söz olarak, Türk-Libya ilişkilerinin tarihsel mitolojileri ile birlikte
kültürel motifler tartışılmaktadır.
Son tahlilde, yazarlar, kamu diplomasisinin diğer araçlarının yanı
sıra, Osmanlı tarihinin metafizik bir envanterinin çıkarılmasıyla
Libya'daki Türk diasporasının yeniden canlandırılmasının Kuzey
Afrika'da sürdürülebilir kamu diplomasisi kanalları oluşturmak için
vazgeçilmez olacağına inanmaktadır.