ULUSLARARASI TAŞIYICI ANNELİK SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN İHTİLAFLARDA UYGULANACAK HUKUK


ŞENSÖZ MALKOÇ E.

Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, cilt.35, sa.2, ss.13-49, 2015 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Taşıyıcı anneliğe ilişkin yasal düzenlemeler her bir devlet hukukunda farklılık arz etmektedir. Bazı devletler taşıyıcı annelik yöntemiyle çocuk sahibi olmayı hukuken yasaklamakta, bazıları belirli şartlarla buna izin vermekte, bazıları ise bu konuda sessiz kalmaktadır. Bu çalışmamızda, taşıyıcı annelik yöntemi ile çocuk sahibi olmanın Türkiye'de hukuken yasaklanmış olmasına, hatta bu yöntemi uygulayanlar ile aracılık edenlerin fiillerinin Türk Ceza Kanunu m. 231 hükmü çerçevesinde "soybağını değiştirme suçu" kapsamında değerlendirilebileceğinin kabul edilmesine rağmen, Türk vatandaşlarının bu yöntemin yasaklanmadığı bir ülkede üremeye yardımcı tedavi tekniklerinden biri olan uluslararası taşıyıcı annelik yönteminden faydalanarak çocuk sahibi olmak istemesi durumunda ortaya çıkabilecek taşıyıcı annelik sözleşmesinin geçerliliği, ifası ve sona ermesine ilişkin sorunlarda 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'da yer alan kanunlar ihtilafı kurallarının Türk mahkemelerinde nasıl uygulanacağı ve bu yöntemin Türkiye'de uygulanmasını yasaklayan hükümler, özellikle, Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik ile Türk Medeni Kanunu ve Türk Ceza Kanunu'ndaki ilgili hükümlerin uygulanacak hukuka etkisi incelenecektir. Taşıyıcı annelik nedeniyle soybağının kurulması, geçerliliği, iptali gibi soybağına ilişkin sorunlar ise ayrı bir araştırma konusu oluşturduğundan çalışmamızın kapsamı dışında bırakılmıştır.
Legislative regulations regarding surrogacy vary in various state laws. Some countries prohibit legally having children through the surrogacy method, and some countries allow this method under certain conditions, some other countries are silent on this issue. In this study, implementation of conflict of laws' rules regulated under International Private and Civil Procedure Law No. 5718 on the issues concerning the validity, performance and termination of surrogacy agreement that may be arisen as a result of seeking to have a child by Turkish citizens though international surrogacy method, which is one of the assisted reproductive treatment techniques, in an unprohibited country despite the fact that this method is prohibited in Turkey and efficiency of the related provisions regulated under Turkish Law, especially, Regulation on Assisted Reproductive Treatment Techniques and Assisted Reproductive Treatment Centers , Turkish Civil Code and Turkish Criminal Code to the applicable law shall be examined. Problems relating to paternity due to the surrogacy are out of our scope as it is a different research subject which should be examined in details.