NEW APPROACHES TO THE ORGANIZATION OF INSURANCE BUSINESS IN VIEW OF AAOIFI STANDARDS

2.International Symposium on Insurance, Banking and Finance, Erzurum, Türkiye, 21 - 23 Aralık 2023, cilt.1, sa.11, ss.1-2

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Cilt numarası: 1
Basıldığı Şehir: Erzurum
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.1-2
İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

2nd INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON INSURANCE BANKING AND FINANCE

AAOIFI STANDARTLARI AÇISINDAN

SİGORTA İŞİNİN ÖRGÜTLENME YAPISINDA YENİ YAKLAŞIMLAR

Prof.Dr. Necdet Şensoy

İstanbul Ticaret Üniversitesi

ORCID : 0000-0002-2045-0020

necdetsensoy@ticaret.edu.tr

Özet

Yaygın olan uygulamada tanımı gereği kâr amacı güden bir şirket, ekonomideki riskleri belirli primler karşılığında satın alarak, belirli bir süre içinde, belirli varlıklarda meydana gelen hasarları tazmin etme sorumluluğunu üstlenmektedir. Toplanan primler sigorta şirketinin geliri olmaktadır. Ancak riski olanların aralarında örgütlenerek bir kooperatif çatısı altında bu işi kotardıklarına da rastlanmaktadır. Dünya sigorta sektörünün içinde kooperatif sigortacılığın payının %25 ler seviyesinde olduğu görülmektedir. Son yıllarda tüm dünyada uygulama alanı bulan İslamî finans kapsamında İslami sigortacılık temelde riskin transferi yerine paylaşılması ilkesine dayanmaktadır. İslamî finans kuruluşlar için muhasebe, denetim, hukuk ve yönetişim standartları yapan AAOIFI (Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions – İslamî Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Örgütü) sigortacılık konusunda hukuk ve finansal muhasebe standartları yapmış ve bunları zaman zaman güncellemiştir. Riskin paylaşılması risk sahiplerinin ödeyecekleri katılma paylarıyla bir fon oluşturmasını gerektirmektedir. Yapılacak iki ana faaliyet vardır. Bunlardan biri fonun bir varlık yönetimi anlayışıyla yönetilmesi diğeri ise katılım paylarını toplanması ve hasarların ödenmesini içeren sigortacılık faaliyetidir. AAOIFI bir operatör şirketin bu faaliyetleri önerilen bazı sözleşmelere dayalı olarak yerine getirmesini öngören bir yapı kurgulamıştır. Operatör şirketle fon sahipleri arasında emek sermaye ortaklığı (mudarabe) sözleşmesine dayalı, vekalet sözleşmesine dayalı veya iki sözleşmeyi de içeren bir melez bir ilişki kurulabileceği öngörülmektedir. Katılımcıların fonu ile operatör şirketin varlık ve yükümlülüklerinin ayrılması en kritik konu olarak ele alınmış ve bu amaçla operatör şirketin finansal tablolarında yapması gereken açıklamalar belirlenmiştir. Ayrıca operatör şirkete ek özel finansal tablolar düzenleme zorunluluğu getirilmiştir. AAOIFI yayınladığı yeni standartlarla bu kurguya “Takafül Kurumu” adıyla yeni bir aktör tanımı eklemiştir. 01 Ocak 2025’ten itibaren geçerli olacak yeni standartlar daha önce geçerli olan sigorta işiyle ilgili iki Finansal Muhasebe Standardının yerine geçecektir. Yeni standartlar katılımcıların fonunu, “Katılımcıların Tekafül Fonu” ve “Katılımcıların Yatırım Fonu” olarak ikiye ayırarak tanımlamıştır. Operatör şirket ile bu iki fonun ayrı hesapsal kişiliklerinin bulunduğu özellikle vurgulanmıştır. Bu bildiride yeni AAOIFI standartlarıyla getirilen örgütlenme yapısı analiz edilecek ve şu anda geçerli olan standartların öngördüğü yapı ile karşılaştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sigorta, Risk, Kooperatif, Tekafül, Operatör Şirket

JEL Kodları:

NEW APPROACHES TO THE ORGANIZATION OF INSURANCE BUSINESS IN VIEW OF AAOIFI STANDARDS

Abstract

Mainstream insurance business is done by a business entity organized as a corporation (Joint Stock Co.) which is profit oriented by definition. Insurance co. collects premiums as income of the co., for giving assurance to the risk owners promising to compensate the damages in a future predetermined period. However also non profit cooperative societies organized to make insurance business are available, which policy holders are also owners of the entity. Islamic Insurance or Takaful requires to share the risk instead of transferring from risk owners to the insurance company.Accounting and Auditing Organiztion for Islamic Financial Institutions (AAOIFI) has envisaged the structure of the takaful business having a pool of assets accumulated by the participants supported by an operator company giving the underwriting and asset management services to the fund owners. The relationship between the fund owners and the company could be set on a mudarabah (capital plus labour partnership) contract, an agency contract or a hybrid one. The operator company is being a profit aimed business entity organized as a corporation.The critical issue is the segregation of assets and liabilities of the participants’ funds from the assets, liabilities and equity of the operator company. For this purpose AAOIFI Financial Accounting Standards (FAS) proposes some special financial statements and disclosures to be reported by the operator company. Recently AAOIFI prescribed two new standards superseding the previous standards relevant to takaful business to be effective beginning on or after 01 January 2025. New standards bring a new actor called “Takaful Institution” which includes the takaful operator and the participants’ funds. Also participants’ fund is divided into two parts as “Participants’ Takaful Fund -PTF” and “Participants’ Investment Fund – PIF”. Segregation is emphasized by FAS 43 which is one of two new standards as; takaful operator, PTF and PIF are distinct reporting entities, although in most cases, the PTF and /or PIF are virtual entities. We should understand virtual entity as an accounting entitiy.In this paper, the new structure prescribed by the new standards will be analysed and will be compared by the present structure.