İKNA EDİCİ SÖZ EDİMLERİ TEORİSİ KAPSAMINDA MODA VE KOZMETİK INSTAGRAM INFLUENCER’LARININ PAYLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA


Creative Commons License

Özdemir Çakır H. Ö., Varol Şentürk A.

ANASAY, sa.27, ss.88-108, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: ANASAY
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Sobiad Atıf Dizini, Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.88-108
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sosyal medyada kullanılan pazarlama yöntemlerinden biri olan Influencer pazarlama günümüzde markalar açısından fazla bütçe gerektirmediği için en çok tercih edilen pazarlama biçimidir. Burada iki taraf vardır; markalar ve influencerlar. Markalar toplum tarafından kabul görmüş, güven veren ve sevilen kişilerle anlaşarak ürünleriyle ilgili paylaşımlarda bulunmalarını isterler. Böylece markalar ürünlerini hem tanıtmış hem de erişemedikleri hedef kitleleri haricinde kalan kişilere daha kolay ulaşmış olurlar. Konunun diğer tarafı olan influencerlar sosyal medya araçlarında belli bir alanda dikkat çekmeyi başarmış, belli bir sayıda takipçiye ulaşmış, takipçileri tarafından beğenilen ve güvenilen kişilerdir ve ünlü kişilerden farklı olarak kendi ürettikleri içeriklerle ağızdan ağıza pazarlama (WOM) oluşturarak ürünleri tanıtırlar. Sosyal medyada influencerlar, gerçek deneyimlerinden, duygularından ve uzmanlık bilgilerinden yararlanarak ürünleri önerirler zira özgün ve hikâye anlatan içerik daha ikna edicidir ve takipçileriyle güvene dayalı bir sosyal ilişki kurmalarına yardımcı olur. Araştırmalar göstermiştir ki, paylaşımlarda ne kadar sade, doğal görünürler; sade ve ikna edici bir dil kullanırlarsa o kadar başarılı olurlar. Ancak instagram gönderilerinin hangi yönlerinin influencerin etkisini arttırdığı belirsizliğini korumaktadır. Araştırmada özellikle bu noktadan hareket edilmiştir. Influencerların gönderilerde kullandıkları anlatımlarından yola çıkarak içerik analizi yapılmış ve araştırma sonucu etkili cümleler kurmaya yönelik özel öneriler geliştirilmiştir. Mesela ürünle ilgili iddialı cümleler kurmak yerine, ürünle bağ kurduklarını gösteren, duygularını paylaştıkları cümleler kurmaları. Bu bağlamda araştırmada John Searle’ün “Söz Edimleri” teorisi kullanılmıştır. Searle, söz edimleri teorisinde eyleme dayalı olarak kullanılan edimsözleri beş gruba ayırır. Bunlar; Expressives (İfade ediciler), Assertives (Kesinleyiciler), Declarations (ilan edici ifadeler), Directives (Yönelticiler) ve Commissives (Yükümleyiciler). Araştırmada moda ve kozmetik sektöründe ödül almış üç micro influencerın gönderileri içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiş ve edimsöz edimlerinin kullanım şekilleri belirlenmiştir. Buna göre en dikkat çekici sonuç, influencerlar “yükümleyici” söz edimini neredeyse hiç kullanmamışlardır, yani ürünleri tanıtırken kendilerini yükümlülük altına sokabilecek ifadelerden kaçınmışlardır. Bu araştırma makalesinde influencerların en çok kullandıkları edim sözler ve bu edimsözlerin iknaya yansımasından bahsedilmiştir.