Rusya'nın 2014 Yılı Kırım'ı İlhakının Avrupa Birliği Ülkelerinin Askeri Harcamalarına Etkisi


Creative Commons License

Özcan O., Ozcan Y.

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.445-469, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.15869/itobiad.1237636
  • Dergi Adı: İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ERIC (Education Resources Information Center), Index Islamicus, MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.445-469
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

NATO’nun koruma şemsiyesi altındaki ülke sayısı en son 2020'de Kuzey Makedonya’nın katılımı ile 30’a yükselmiştir. Rusya’nın yayılmacı politikalarına karşı bu koruma avantajdan yararlanmak isteyen Ukrayna, Gürcistan, Bosna Hersek, İsveç ve Finlandiya’da üyelik müzakerelerini sürdürmektedir. 2014 yılında Rus silahlı birlikleri Ukrayna’nın Kırım bölgesini ilhak etmiş fakat bu durum Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlar tarafından hiçbir zaman tanınmamıştır. NATO’ya üyeliğin önemi altı üyesi dışında hepsi NATO üyesi olan Avrupa Birliği ülkeleri için Rusya-Ukrayna arasında yaşanan gerilimlerde bir kez daha ortaya çıkmıştır. Rusya 2022 yılının Şubat ayında Ukrayna’nın Herson, Zaporijya, Donetsk ve Luhansk bölgelerini kapsayan daha geniş bir işgal harekâtını başlatarak bölgedeki gerilimi üst bir noktaya taşımıştır. Rusya’nın son dönem batıya doğru yayılmacı politikaları ve süregelen işgal hareketleri Avrupa Birliği’ni teşkil eden 27 ülke için milli savunmaları açısından riskleri artırmış ve neticesinde devlet bütçelerinden savunma harcamalarına ayrılan paylarını değiştirmelerini zorunlu kılmıştır. Birlik üyesi ülkeler güvenlik kaygılarını bertaraf edebilmek için savunma harcamalarını artırmışlardır. Bu çalışma ile öncelikle Rusya-Ukrayna arasında yaşanan gelişmeler tarihsel bir süreç içerisinde ele alınmakta ve sonrasında Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin savunma amaçlı yaptıkları harcamaların yaşanan gelişmelere karşı seyri incelenmektedir. Çalışmada Kırım’ın ilhak edildiği tarih olan 2014 yılının etkilerinin daha belirgin hale gelebilmesi için analiz periyodu 2007-2014 ve 2014-2021 dönemleri olarak ayrıştırılmıştır. SIPRI veri tabanından elde edilen veriler ile Avrupa Birliği ülkelerinin 2007-2021 dönemi için askeri harcama gelişmeleri incelenmektedir. Çalışma bulgularına göre Avrupa Birliği ülkelerinin toplam askeri harcamaları 2007 yılında yaklaşık 213 milyar dolar iken 2014 yılında bu tutar 208 milyar seviyesine gerilemiştir. 2007-2014 periyodunda sadece 7 ülke askeri harcamalarını çok küçük oranlarda da olsa artırmıştır. 2014 deki ilhaktan sonra tüm üye ülkelerin askeri harcamalarını artırması ile 2021 yılına gelindiğinde Avrupa Birliği’nin toplam harcama tutarı yaklaşık 49 milyar dolar artarak 257 milyar doları geçmiştir. 2014-2021 döneminde birlik üyesi olarak harcamalarını oransal en çok artıran ilk üç ülke sırasıyla; Litvanya (%191), Letonya (%180) ve Macaristan (%130) olmuştur.
The number of countries under the protection umbrella of NATO increased to 30 with the participation of North Macedonia in 2020. Ukraine, Georgia, Bosnia and Herzegovina, Sweden and Finland, which want to take advantage of this protection against Russia's expansionist policies, continue their membership negotiations. In 2014, Russian armed forces annexed the Crimea region of Ukraine, but this has never been recognized by international organizations such as the United Nations and the European Union. The importance of membership to NATO has once again emerged in the tensions between Russia and Ukraine for the European Union countries, all of which are members of NATO, except for six. Russia launched a wider invasion operation covering Ukraine's Kherson, Zaporizhia, Donetsk and Luhansk regions in February 2022 and this operation took the tension to a higher point in the region. Russia's recent westward expansionist policies and ongoing occupation movements have increased the risks of national defense and have made it necessary for European Union 27 countries to change their share of defense expenditures in their budget. The member states of the Union increased their defense expenditures in order to eliminate security concerns. With this study, firstly the developments between Russia and Ukraine are discussed in a historical process and then the course of the defense expenditures of the European Union countries against the developments is examined. In this study, the analysis period is divided into 2007-2014 and 2014-2021 periods in order to make the effects of 2014 annexation of Crimea become more evident in the analyzes. The military expenditure developments of the European Union countries for the period 2007-2021 are analyzed With the data obtained from the SIPRI database. According to the findings of the study, the total military expenditures of the European Union countries decreased from approximately 213 billion dollars in 2007 to 208 billion dollars in 2014. In the 2007-2014 period, only 7 countries increased their military expenditures, albeit to a very small proportion. After the annexation in 20014, all member countries increased their military expenditures and by 2021, the total amount of expenditure of the European Union increased by approximately 49 billion dollars and exceeded 257 billion dollars. In the period of 2014-2021, the first three member countries that proportionally increased their expenditures the most are respectively; Lithuania (191%), Latvia (180%) and Hungary (130%).