İnfodemi ve Dijital Kamusal Alan: Afet Dönemi Özelinde Bir Araştırma


Creative Commons License

Eyüboğlu E., KODAK D.

TRT Akademi, cilt.8, sa.18, ss.528-551, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 18
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.37679/trta.1277312
  • Dergi Adı: TRT Akademi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.528-551
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dijitalleşmenin olanak sağladığı çevrimiçi platformların yeni bir kamusal alan oluşturup oluşturmadığı iddiası son yılların aktüel tartışmalarından biridir. En yalın hali ile kamusal alan; toplumun ortak çıkarlarını hedefe alarak gerçekleştirilen söylem ve eylemlerin bütününü kapsamaktadır. Bu kapsamda kolektif bir katılım söz konusudur. Fakat dijitalleşme ile gerek sosyal paylaşım platformları gerekse çevrimdışı mecralarda kamusal alan kavramının “ortak yarar” işlevini yerine getiremediği iddiası hala güncelliğini korumaktadır. Özellikle kullanıcının etken bir konumda olduğu sosyal medyanın kamusal alan eksenindeki fonksiyonunu anlamak adına önem arz etmektedir. Sosyal medyanın enformasyon akış ve yayılımındaki gücü infodemi riskini meydana getirmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremin ardından afet döneminde oluşan infodemide sosyal medyanın rolünü dijital kamusal alan kavramı ekseninde incelemektir. Çalışma niceliksel olarak desenlenmiş olup, Ölçüt Örneklem yöntemi ile seçilen Teyit ve Doğruluk Payı platformlarının teyide ihtiyaç duyduğu afet ile ilgili haberler İçerik Analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, afet döneminde dolaşıma giren enformasyonun teyit ihtiyacını arttırdığı, hatalı ilişkilendirilen ve çarpıtma haberlerin yoğunlaştığı ve dijital kamusal alanın afet dönemlerinde toplumsal ortak yarar işlevini tam olarak yerine getiremediği ortaya konulmuştur.
The suggestion of whether online platforms enabled by digitalization create a new public sphere has been one of the most topical discussions in recent years. In its simplest form, the public sphere encompasses the totality of discourse and actions carried out with the common interests of society in mind, with collective participation being a crucial component. However, the notion that the concept of the public sphere, both online and offline, has failed to serve its "common good" function with digitalization remains relevant. It is particularly important to understand the function of social media within the public sphere, where the user is in an active position. The power of social media in information flow and dissemination creates the risk of infodemics. Within this scope, the aim of this study is to examine the role of social media in the infodemic during the post-disaster period in Kahramanmaraş, which occurred on February 6th, 2023, within the framework of the concept of digital public sphere. The study was designed quantitatively and analyzed the news about the disaster that the Teyit Org and Doğruluk Payı platforms needed to verify through Content Analysis, which was selected through the Criterion Sampling method. As a result of the study, it was revealed that the information circulating during the disaster period increased the need for confirmation, the falsely associated and distorted news intensified, and the digital public sphere could not fully fulfill the social common benefit function during the disaster periods.