Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz (IPA), felsefi kökeni fenomenoloji, hermenötik ve idiyografiye dayanan çağdaş bir nitel araştırma yöntemidir. Bireysel deneyimin sistematik olarak araştırılmasına dayanan bu yöntemin amacı olgunun nesnel bir ifadesine ulaşma amacının aksine belirli deneyimlerin, olayların ve durumların katılımcılar için taşıdığı anlamları ayrıntılı olarak incelemektir. Başlangıçta Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz “yaratıcı, esnek ve akışkan bir yöntem” olarak nitelendirilmiş, araştırma süreci araştırmacının yorumlama becerisine bırakılmıştır. Ancak yaygın kullanımı araştırmanın amacı, soruların belirlenmesi, örneklem seçimi ve veri analizine kadar tüm süreçlerin nitel yöntemlere özgü güvenilirlik kriterleri bağlamında net bir şekilde belirlenmesini gerekli kılmıştır. İlk olarak sağlık psikolojisinde yöntemsel bir yaklaşım olarak tanımlanmakla birlikte giderek artan bir şekilde sosyal, klinik ve danışmanlık gibi psikolojinin diğer alanlarına doğru genişleyen bir yaklaşım haline gelmiştir. Amaç: Araştırmanın temel amacı sosyal bilimlerde hızla ivme kazanan nitel yaklaşımların görece yeni bir yorumu olan ve olgunun analitik düzeyde incelenmesinin altını çizen Yorumlayıcı Fenomenolojik Araştırma yönteminin rasyoneli ve metodolojisinin sınırlarını çizmektir. Yaklaşım: Bu çalışmada öncelikle Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz’in epistemolojik temelleri açıklanmış ve metodolojik çerçevesi çizilmiş, bir IPA araştırmasının fenomenolojik, hermenötik ve idiyografik odak korunarak nasıl yürütüleceğine ilişkin aşamalar aktarılmıştır. Ardından bu yönteme uygun araştırma sorularının nasıl hazırlanacağı, örneklemin belirlenmesinde önemli olan kriterler, veri analizine yönelik aşamalı süreç ve araştırmacı farkındalığı başlıkları ilgili yazın çerçevesinde açıklanmıştır. Özgünlük: İncelenen olgunun katılımcılar için taşıdığı anlamlar yoluyla kapsamlı bir betimlemesine “olabildiğince” yaklaşmak amacında olan nitel araştırmalar için, seçilen yöntemin sınırlarını belirlemek büyük önem taşımaktadır. Güvenilirlik kriteri göz önünde bulundurularak analizin her aşamasını net, açık ve izlenebilir uygulama adımlarıyla ortaya koyan bu çalışmanın gelecek araştırmalar için bir temel oluşturacağı düşünülmektedir.
Interpretive Phenomenological Analysis (IPA) is a contemporary qualitative research method with philosophical basis in phenomenology, hermeneutics and idiography. This method is based on the systematic investigation of individual experience. The aim is to investigate the meanings of certain phenomenon for the participants, unlike the aim of reaching an objective expression of the phenomenon. Initially, Interpretive Phenomenological Analysis was characterized as “a creative process, a flexible and fluid method”, and the analysis process was based on the interpretation skill of the researcher. However, thanks to its widespread use, all processes from the purpose of the research, the determination of the questions, the selection of the sample and the data analysis have been clearly determined in the context of the reliability criteria specific to the qualitative methods. Initially defined as a methodological approach in health psychology, it has increasingly become an approach that expands into other areas of psychology such as social, clinical, and counseling. Purpose: IPA is a relatively new branch of qualitative approaches that has become widespread in social sciences and its emphasis is on in-depth examination of the phenomenon. The main purpose of this research is to determine a framework on the basis of the literature on why and how to conduct interpretive phenomenological research. Approach: In this study, firstly, the epistemological foundations of Interpretive Phenomenological Analysis were explained and its methodological position was determined, then the stages of how an IPA research would be conducted while maintaining a phenomenological, hermeneutic and idiographic focus were explained. Then, the research questions, sample selection, gradual data analysis process and the reflexivity of the researcher were explained within the framework of the literature. Originality: It is very important to determine the methodological boundaries of a research. This study, which explains each step of the analysis in detail by considering the reliability criteria, can be an important reference for future research.
