YAPAY ZEKÂ ÇAĞINDA ENDÜSTRİYEL TASARIM: UYGULAMALAR VE EĞİTİM ÜZERİNE ETKİLERİ


Creative Commons License

Tatlısu E., Bağlı H. H., Turan A. Z., Hamurcu A., Eser A.

ÖNERİ, ss.154-188, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.14783/maruoneri.1500081
  • Dergi Adı: ÖNERİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.154-188
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, yapay zekânın (YZ) endüstriyel tasarım süreçlerine entegrasyonunu ve bunun tasarım eğitimi üzerindeki potansiyel etkilerini incelemektedir. Tarihsel olarak tasarım süreçleri, teknolojik ve toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli olarak evrim geçirmiştir. Günümüzde ise YZ, büyük veri setlerini analiz etme, öğrenme ve karar verme yetenekleri sayesinde tasarım süreçlerinde devrim niteliğinde değişiklikler yapma potansiyeline sahiptir. Bu makalede, YZ’nin tasarım pratiğine ve sürecine olan etkileri, kapsamlı bir literatür taraması ve tasarım akademisyenleri ile profesyonel tasarımcılardan oluşan uzman bir kadronun katıldığı çalıştayda gerçekleştirilen niteliksel değerlendirmeler ışığında incelenmiştir. Çalıştayda YZ’nin, tekrarlayan görevlerin otomatikleştirilmesi, kullanıcı davranışlarının daha iyi anlaşılması ve kişiselleştirilmiş tasarım çözümleri sunma yetenekleri üzerinde durulmuştur. Bu entegrasyonun tasarımın doğası üzerindeki potansiyel riskleri tartışılmış, geleceğin tasarımcılarının bu değişime hazırlanmaları gerektiği vurgulanmıştır. Öğrencilerin YZ araçlarını etkili bir şekilde kullanabilmeleri için bilinçli ve eleştirel bir yaklaşım geliştirilerek tasarım eğitimi müfredatında gerekli güncellemelerin yapılması kaçınılmaz görünmektedir. YZ’nin bilinçli ve eleştirel kullanımının teşvik edilerek tasarımcı adaylarının analitik düşünme becerilerinin geliştirilmesi, disiplinler arası öğrenmenin desteklenmesi, insan odaklı yaklaşımların korunması ve etik yaklaşımların değerlendirilmesi gibi temaların bu yeni tasarım paradigmasında giderek önem kazandığı tartışılmıştır. Öğrencilerin yaşam boyu öğrenme becerilerini kazanmaları ve YZ okuryazarlığı konusunda bilinçlenmelerinin, yapay zekâ ile endüstriyel tasarım birlikteliğinin sağlıklı bir zeminde inşa edilmesi açısından kritik öneme sahip olduğu vurgulanmıştır. Sonuç olarak, yapay zekânın tasarım süreçlerine entegrasyonunda, geleceğin tasarımcılarının hem yaratıcı hem de teknolojik becerilerini geliştirmeleri için sunduğu büyük fırsatların yanı sıra potansiyel risklerin de dikkate alınması gerektiği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, tasarım eğitimi alanında kapsamlı ve bilinçli adımlar atılması gerekliliği ön plana çıkmaktadır.