Hokand Hanlığı Hanedanı ve Meşruiyet Temelleri


Creative Commons License

Kamalova Z.

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, cilt.9, sa.4, ss.25-44, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ERIC (Education Resources Information Center), Index Islamicus, MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.25-44
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Türk Devlet Teşkilatında Meşruiyet meselesi mekân ve zaman içerisinde kendi telakkisine bağlı bir şekilde değişiklik göstermiştir. Meşruiyet anlayışında en önemli kurum devletin bizzat kendisini temsil eden hükümdar ve hanedan ailesiydi. Türkistan’da devletçilik geleneğine göre iktidar sahiplerinin Cengiz Han soyuna dayanması veya Emir Timur’a bağlanması son derece önem arzetmiştir. XVIII. yüzyılın ilk yarısında Cengiz Han varisleri olduklarını iddia eden aslında Cengiz Han kanını taşımayan Türk boyları Türkistan Hanlıklar tahtına el koymuşlardır. Hokand Hanlığı’ndakimuktadir sülale Ming’lerdi. Hükümdarlık konusunda hâkim olan anlayışa göre saltanat başındaki sülalenin Cengiz soyundan gelmek veya bu soya akraba olmak şartını zorlamıştır. Farklı durumlarda soyağacı yardımıyla veya teorik hikâyeler sayesinde saltanat haklarını meşru kılma yolları aranmıştır. Altın Beşik hikâyesi Hokand Hanları soyunu Zahireddin Muhammed Babur üzerinden Timur’a ve onun üzerinden Cengiz Han’a bağlayan bir rivayettir. Timur figürü Türkistan tarihinde özel bir öneme ve konuma sahiptir. Makalede bu hikâyenin gerçekleri veya gerçek olmayanları üzerinde durulacaktır.
The issue of legitimacy in the Turkic State Organization has changed in spaceand time depending on its own concept. The most important institution in theunderstanding of legitimacy was the ruler and dynasty family representingthe state. According to the tradition of statism in Turkestan, it is extremelyimportant that the rulers are based on the lineage of Cengiz Han or areaffiliated with Emir Timur. In the first half of the XVIII century, Turkic tribes,who claimed to be the heirs of Genghis Khan but who did not carry the bloodof Genghis Khan, seized the throne of Turkestan Khanates. The Ming familywas powerful in the Kokand Khanate.According to the dominant understanding of the rulership, the descendantsat the top of the reign have to comply with the condition to come fromCengiz's lineage or to be related to this lineage. In different situations, waysto legitimize the rights of royalty were sought with the help of family tree ortheoretical stories. The Golden Crib story is a narration that connects the descendants of Kokand Khan to Zahirdin Mohammed Babur and Timur viahim. Timur's figure has special importance and position in the history ofTurkestan. The paper will focus on the facts or unrealities of this story.