Alman Medenî Kanun’u BGB, 2018-2032, İsviçre Medenî Kanun’u ZGB, 598-600, Türk Medenî Kanunu MK 637-639, maddelerinde düzenlenen “Miras Sebebiyle İstihkak” davası, Roma Hukuku kaynaklı bir miras hukuku davasıdır (Hereditatis Petito). Bu dava ile yasal veya atanmış mirasçı, gerçekte bir miras hakkına sahip olmamakla birlikte mirasçıymış gibi tereke veya münferit tereke değerlerini elinde bulunduran davalıdan bunların teslim ve iadesini talep eder. Miras Sebebiyle İstihkak davası, mehaz kanun ZGB ve TMK’da oldukça kısa özet mahiyetinde üç madde ile düzenlenmiştir. Maalesef, İsviçre ve Türk Hukukunda, kanunî düzenlemelerin yetersizliği, uygulamada, mirasçıya tanınan bu özel hukuki imkânın anlaşılmasını ve gereken ilgiyi görmesini engellemiş görünmektedir. Bu kadim dava hakkına duyulan ihtiyacı ortaya koymak üzere; çalışmada, öncelikle, Roma Hukukundaki tanım ve anlamı, gelişim ve değişimi ile Davanın Modern Hukuklara aktarılması süreci incelenmiştir. Amaç: Çalışmanın amacı İsviçre ve Türk Hukuklarında birçok yönden tartışmalı bir konu özelliği gösteren miras sebebiyle istihkak davasının Roma Hukuku’ndan süre gelen gelişimi ile modern hukuklara aktarılma sürecinin davanın özelliklerinin ortaya konması bakımından etkileri dikkate alınarak incelenmesidir. Yöntem: Çalışma kapsamında konuya ilişkin yasal düzenlemeler ve Alman, İsviçre ve Türk Hukuk Literatürleri taranmıştır. Bulgular: Miras sebebiyle istihkak davası kadim bir dava olarak Roma Hukuku’da ortaya çıkmış ve Müşterek Hukuk vasıtasıyla modern hukuklara aktarılmış özel bir miras hukuku davasıdır. Roma Hukuku kökenli modern Medenî Kanunların çoğunda davaya ilişkin hükümlerin mevcut olduğu görülmektedir. Ancak İsviçre ve Türk Medenî Kanunlarının dava üçer madde ile düzenlenmiştir. Buna karşın miras sebebiyle istihkak davasına ilişkin Alman Medenî Kanunu’nda on dört madde sevk edilmiştir. Yine ZGB ve TMK’dan farklı olarak ilgili hükümlerin BGB’ye kabul süreci de davanın düzenleme şeklinin yanında davaya ilişkin esasları tespitinden yol göstericidir. Çalışma kapsamında miras sebebiyle istihkak davasına duyulan ihtiyacın ve davanın esaslarının anlaşılmasında Alman Medenî Kanunu’nun ilgili hükümleri ve BGB’yi hazırlayan birinci ve ikinci komisyonlarında yapılan tartışmalar incelenmiştir. Özgünlük: Çalışmada miras sebebiyle istihkak davasına duyulan ihtiyacı tespit etmek üzere davanın tarihi süreç içinde geçirdiği değişimler ve nihayetinde Modern Medenî Kanun yapıcılarını davayı düzenlemeye sevk eden gerekçeler araştırılmıştır.
Action for recovery of property by reason of Inheritance, regulated in articles of German Civil Code BGB, 2018-2032; Swiss Civil Code ZGB, 598-600; Turkish Civil Code TMK,637-639, is an inheritance law case originating from Roman Law (Hereditatis Petito). The legal or appointed inheritor claims from posesor pro herede, the restitution of the estate(heritage) or some estate values through this lawsuit. Action for recovery of property by reason of Inheritance is regulated in ZGB and TMK, with three articles in a very short summary nature. Unfortunately, in Swiss-Turkish Law, the insufficiency of legal regulations seems to prevent this special legal opportunity granted to the inheritor from understanding and getting the necessary attention in practice. In order to better understanding the function of this ancient right to litigation, first of all, the meaning and processes in Roman Law and the codifikation prozess into the Modern Law were examined in the study. Objective: The aim of the study is to determine the reason for existence and function of the case from the perspective of legal history, by examining the ongoing development of the Lawsuit for Inheritance, which is a controversial subject in many aspects in Swiss and Turkish Laws, and by examining the period of its transfer to modern laws. Method: Within the scope of the study, legal regulations and German, Swiss and Turkish Legal Literatures were searched. Findings: Action for Recovery of property by Reason of Inheritance is a special case of inheritance law, which emerged in Roman Law as an ancient case and was transferred to modern laws through Common Law. It is seen that in most of the modern Civil Codes originating from Roman Law, there are provisions regarding the case. However, the case of Swiss and Turkish Civil Codes is regulated by three articles each. However, the case of Swiss and Turkish Civil Codes is regulated by three articles each. On the other hand, fourteen articles were referred to in the German Civil Code regarding the case of remuneration due to inheritance. Again, unlike the ZGB and TMK, the adoption process of the relevant provisions to the BGB is guiding in terms of determining the principles of the case as well as the way the case is organized. Within the scope of the study, the relevant provisions of the German Civil Code and the discussions made in the first and second commissions that prepared the BGB were examined in order to understand the need for a remuneration lawsuit due to inheritance and the principles of the case. Originality: In the study, in order to determine the need for a remuneration lawsuit due to inheritance, the changes that the case went through in the historical process and finally the reasons that prompted the makers of the Modern Civil Code to organize the case were investigated.
