Akademik Veri Yönetim Sistemi
Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, cilt.10, ss.142-152, 2024 (Hakemli Dergi)
Bu makale, Avrupa Birliği (AB) üyesi ve aday ülkelerinin sosyoekonomik sürdürülebilirliklerini değerlendirmek için yeni geliştirilen iki çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemi olan RAMS ve RATMI'yi kullanmayı amaçlanmaktadır. ÇKKV yöntemleri, birden fazla kriteri göz önünde bulundurarak alternatifleri sıralamaya ve en uygun seçeneği belirlemeye yarayan güçlü araçtalrdır. RAMS yöntemi, alternatifler arasındaki medyan benzerliğini temel alarak sıralama yaparken, RATMI ise RAMS yöntemini, VIKOR ve MCRAT yöntemleriyle birleştirerek daha kapsamlı bir değerlendirme sunmaktadır. Çalışmada, 32 ülkenin sosyoekonomik sürdürülebilirlikleri, 10 farklı kritere göre analiz edilmiş ve bu kriterlere bağlı olarak ülkeler sıralanmıştır. Çalışmada ayrıca bu iki yöntemin geçerliliği, literatürde sıkça kullanılan MCRAT, RATS, ELECTRE, TOPSIS ve VIKOR gibi diğer ÇKKV yöntemleriyle karşılaştırılarak test edilmiştir. Araştırma sonucunda, RAMS ve RATMI yöntemleri ile elde edilen sıralamaların, diğer ÇKKV yöntemleri ile elde edilen sıralamalarla yüksek korelasyon gösterdiği tespit edilmiştir. Özellikle, RATMI yöntemi ile elde edilen sıralamalar, diğer yöntemlerle daha uyumlu sonuçlar vermiştir. Bu nedenle, RAMS ve RATMI yöntemlerinin AB ülkelerinin sosyoekonomik sürdürülebilirliklerini değerlendirmede geçerli ve etkili araçlar olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmada ayrıca, Türkiye'nin RAMS yöntemine göre 8’inci, RATMI yöntemine göre ise 11’inci sırada yer aldığını saptanmıştır. Sürdürülebilirliğie göre en iyi sırada Kuzey Makedonya, en kötü sırada ise Arnavutluk bulunmaktadır. Sonuç olarak çalışmada, RAMS ve RATMI yöntemlerinin karar verme süreçlerinde güvenilir ve etkili araçlar olduğunu gösterilmiş ve bu yöntemlerin farklı alanlarda uygulanabilirliğine ilişkin katkıda bulunulmuştur.