Sosyal sorumlu tasarım bağlamında davranış değiştirici ürün yaklaşımları: Literatür odaklı tematik bir inceleme


Creative Commons License

ŞAHİN C., ÇİFTER A. S.

Grid - architecture, planning and design journal (Online), cilt.5, sa.2, ss.144-169, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Sosyal sorumlu tasarım kavramının; sosyal açıdan yararlı, toplumsal amaçlara ulaşmayı ön plana çıkaran ve kolektif değerlerle yönlendirilen tasarımların geliştirmesiyle kendini gösterdiği görülmektedir. Yapılan çalışmada bu yaklaşımla gerçekleştirilen tasarımlar değerlendirilerek, insanları planlanan davranışa yönlendiren uygulamalar üzerinde bir literatür araştırması gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda son 15 yılda, “davranış”, “değiştirici”, “sosyal”, “sorumlu”, “ürün”, “tasarımı” anahtar kelimeleri taranarak bulunan tasarımlar incelenmiştir. Tematik analiz metoduyla, örnek açıklamalarında yer alan veriler kodlanarak sosyal sorumlu tasarımlar temalaştırılmıştır. Kodlamalar sonucu dört tema belirmiştir. Araştırmanın sonucunda davranış değiştirme amacı taşıyan sosyal sorumlu tasarımlarda, değiştirme eyleminin gerçekleştirmesini sağlayan örtük bilgiler açığa çıkarılmıştır.
Regarding the concept of socially responsible design; It has been seen with the development of designs that are socially beneficial, highlight the achievement of social goals and are guided by collective values. The designs made with this approach have been evaluated in this study. In this context, a literature search was conducted on the applications that direct users to the planned behavior. The designs found by scanning the keywords "behavior", "changer", "social", "responsible", "product", "design" in the last 15 years were included in the research. By employing the thematic analysis method, the data in the sample explanations were coded and socially responsible designs were themed, which led to the emergence of four themes. As a result of the research, the implicit information that enables the change in action to be realized in socially responsible designs that aim to change behavior has been revealed.