Akademik Veri Yönetim Sistemi
11. Uluslararası Mühendislik, Mimarlık ve Tasarım Kongresi, İstanbul, Türkiye, 10 - 12 Haziran 2023, ss.197-203
Öz: Amaç: Moda, genellikle giysi ile özdeşleştirilse de oldukça geniş bir kavram olup
toplumda belirli bir süre etki gösteren beğeni anlamına gelmektedir. Belirli dönemler
süren trendlerle sistemini oluşturan moda; topluma, kültüre ve insanların kendilerini
nasıl tanımladıklarına dair bilgiler içeren iletişimsel bir yere de sahiptir. Ayrıca toplum ve
bireyi ilgilendiren yönü nedeniyle sosyolojinin alanlarından biri olarak kitle psikolojisi ile
doğrudan bağ kurmaktadır. Moda sisteminin içinde yer alan modern şehir toplumlarında
giyim nesnesi, taşıyan ve izleyen tarafından çeşitli anlamlar yüklenen ve bu anlamlar
doğrultusunda kimlikle ilgili mesajlar içeren bir yöne sahiptir. Bu bağlamda tekstil yüzey
kompozisyonunu oluşturan “desen” cinsiyet, sosyal konum ve mesleki anlamda kimlik
oluşturma özelliğine sahiptir. Yöntem: Konu moda trendlerinde belirli aralıklarla yer alan
klasikleşmiş desenler üzerinden ele alınarak sınıflandırılmıştır. Söz konusu desenlerin
yarattığı etkiler ve bu etkiler doğrultusunda toplumsal rollerdeki belirleyicilik
incelenmiştir. Çalışma literatüre ait çeşitli kaynaklar incelenerek bitkisel desenler,
hayvansal desenler, puantiye, ekose, çizgi ve kazayağı gibi moda endüstrisinde en çok
kullanılan desenlerle sınırlandırılmıştır. Bu çalışmada klasik desenlerin onu giyen birey
ve çevresi üzerindeki anlamsal etkileri açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın amacı söz
konusu desenlerin kimlik yaratan bir etken olarak saptanması ve bu anlamda yaratılan
etkiyle kullanım yerlerinin belirlenmesidir. Desene yönelik göstergesel çözümlemeler
yapılarak toplumun bu göstergeleri bir kimlik olarak algılama ve yansıtma eğilimlerine de
dikkat çekilmiştir. Bulgular: Desenlerin kullanım alanlarındaki sınırlamalar tarihsel
süreçte azalmıştır. Ayrıca desenler farklı aktivite ve tarzlarla uyum sağlayabilen bir
esnekliğe sahiptir. Sonuç: Giyim modasında klasikleşmiş desenlerin araştırılmasında
sembolik, kültürel ve toplumsal anlamlarının tarih boyunca korunarak ve gelişerek
modern şehir toplumlarına kadar ulaştığı görülmektedir.