Dezavantajlı Gruplarla Çalışan Psikologların İkincil Travma ve Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Sosyodemografik Değişkenler Açısından İncelenmesi


Creative Commons License

Uygun P., Kökrek Z.

İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.215-229, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.17336/igusbd.1383765
  • Dergi Adı: İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM), Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.215-229
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öz Amaç: Bu araştırmanın amacı, dezavantajlı gruplarla çalışan psikologların ikincil travmatik stres ve bilişsel esneklik düzeylerini incelemek ve bu değişkenlerin çeşitli demografik ve mesleki özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini değerlendirmektir. Yöntem: Nicel desenle yürütülen araştırmaya, dezavantajlı gruplarla çalışan toplam 165 psikolog katılmıştır. Veri toplamak amacıyla “Sosyodemografik Bilgi Formu”, “İkincil Travmatik Stres Ölçeği” ve “Bilişsel Esneklik Envanteri” kullanılmıştır. Elde edilen veriler çeşitli istatistiksel analiz yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma sonucunda, cinsiyet, yaş, eğitim durumu, gelir düzeyi, çalışılan kurum türü, psikiyatrik rahatsızlık öyküsü, mesleği isteyerek yapma ve çalışılan dezavantajlı grup türü gibi değişkenlerin ikincil travmatik stres ve bilişsel esneklik puanlarında anlamlı bir fark yaratmadığı bulunmuştur. Öte yandan, görev süresi ve bireysel travmatik yaşantı öyküsü, ikincil travmatik stres düzeylerinde anlamlı farklılık göstermiştir. Bilişsel esneklik düzeyleri ise yalnızca görev süresine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Sonuç: Elde edilen bulgular, dezavantajlı gruplarla çalışan psikologların mesleki dayanıklılığı açısından ikincil travmatik stres ve bilişsel esnekliğin dikkate alınması gerektiğine işaret etmektedir. Bu çerçevede, psikologların iyi oluşlarının desteklenmesi ve etkin müdahale sunabilmeleri adına daha fazla uygulamalı çalışma ve destekleyici programlara ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar Kelimeler Bilişsel esneklik, dezavantajlı gruplar, ikincil travma, psikolog