Türkiye’deki Merkezi Yönetim Harcamalarının Tahmininde ARIMA Modelinin Performans Temelli Değerlendirilmesi


Creative Commons License

Aslan H. H., Deniz Başar Ö., Erişlik K.

Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, cilt.11, ss.77-87, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Merkezi yönetim harcama verileri zamana bağlı olarak lineer olmayan, oldukça değişken, birçok ekonomik siyasigelişmeden etkilenen ve öngörülmesi güç verilerdir. Bu kapsamda lineer olmayan bu ilişkileri ortaya koyarak analiz edenbirçok model oluşturulmuştur. Bu çalışmada, 2006 ile 2023 yılı merkezi yönetim harcama verileri kullanılarak, 2024 yılınailişkin gerçekleşme verileri tahmin edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgular, ARIMA modelinin geçmiş veriler ile gelecektekiharcamaları tahmin etme konusundaki başarısını ortaya koymaya çalışmakta ve merkezi yönetim bütçesinin daha verimliplanlanmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir. Ancak, ARIMA modelinin ekonomik dalgalanmalar veya pandemi gibiolağandışı durumlarda tahmin performansının olumsuz etkilendiği değerlendirilmektedir. Faiz hariç bütçe giderlerinde 12aylık ortalamada tahmin değeri ile gerçekleşen değer arasında %192 oranında sapma gerçekleşmiştir. Faiz giderlerinde ise buoran %59 olarak gerçekleşmiştir. Böylece, mevcut çalışmada gerçek zamanlı verilere dayanan tahminler yapılarak elde edilensonuçlar ile tahminlerdeki sapmalar ortaya konmuştur.