Akademik Veri Yönetim Sistemi
Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.22, sa.46, ss.115-134, 2023 (Hakemli Dergi)
Amaç: Bu makale, sağlık hizmetlerinin sunumunda Türkiye sağlık sisteminin kapasitesinin bütünüyle arttığı Sağlıkta Dönüşüm Programı (2003-2013) boyunca ve takip eden yıllarda, hastanelerin teknolojik donanımının nasıl değiştiğini açıklığa kavuşturmayı amaçlamaktadır.
Yöntem: Makalede, hastanelerdeki başlıca tanıya yardımcı tıbbi görüntüleme teknolojilerinin (MR, BT, Ultrason, Doppler Ultrason, EKO) 2002-2020 yılları içerisindeki yayılımları ve sektörlere dağılımlarının seyri betimlenerek, bu tıbbi cihazların ülkedeki toplam sayılarındaki değişimler yeniliklerin yayılımının incelenmesinde yaygın olarak kullanılan S eğrisi biçimindeki büyüme evreleri çerçevesinde ele alındılar.
Bulgular: Dönüşüm Programı boyunca ve sonrasında ülkedeki hastanelerin tıbbi cihaz kapasitesinde hızlı büyüme kaydedildiği açıkça görülmüştür. MR ve BT cihazlarının yayılım evrelerini geçirerek piyasanın taşıma kapasitesine yakınsama eğilimde olduğu, Ultrason cihazı sayısının yavaşlayan büyüme evresinde bulunduğu, Doppler Ultrason ve EKO cihazlarının ise hızlı büyüme evrelerini tamamlamak ve yavaşlayan büyüme evresine henüz geçmek üzere oldukları değerlendirilmiştir. 2014’lü yıllardan sonra MR, BT, Doppler Ultrason ve EKO cihazlarının özel hastanelerdeki büyüme hızları azalmış, fakat kamu hastanelerinde istikrarlı veya hızlanarak büyümeleri devam etmiştir.
Özgünlük: Böylece, Türkiye’de sağlık sisteminin geçirdiği güncel dönüşüm 'teknolojinin yayılımı' çerçevesinde incelenerek Türkiye sağlık sisteminin teknoloji kapsamı ve ülke sağlık sisteminin teknoloji yoğunluğunda kamu ve özel kesimlerinin katkıları aydınlatılmıştır.
Sağlık sistemleri, Dönüşüm, Reform, Tıbbi cihazlar, Teknolojinin yayılımı
urpose: This article aims to clarify how the technological equipment of hospitals has changed during and following the Health Transformation Program (2003-2013), in which the capacity of the Turkish health system as a whole has grown remarkably.
Method: In the article, the growth in the numbers of the main diagnostic medical imaging technologies (namely, MR, CT, Ultrasound, Doppler Ultrasound, and ECHO) in hospitals of Türkiye between 2002 and 2020 and their distributions among public and private sectors have been descriptively investigated. The changes in their total numbers over years are assessed within the framework of the typical S-shaped growth curve phases, which is widely used in examining the diffusion of innovations.
Findings: There has been rapid growth in the medical device capacity of hospitals in the country during and after the Health Transformation Program. The MRI and CT devices have experienced all stages of the S-shaped diffusion curve. The Ultrasound device is at the slowing growth stage of an S-shaped growth path. The Doppler Ultrasound and ECHO devices are about to complete the exponential growth phase and pass the slowing growth phase. After the 2014s, the growth rates of MR, CT, Doppler Ultrasound, and ECHO devices in private hospitals decreased, but their steady or accelerated growth continued in public hospitals.
Originality: The ‘diffusion of technology’ framework has been used to analyze the current transformation of the Turkish health system, and the contributions of public and private sectors to the medical technology intensity of the country’s health system have been explored.