Türkiye'nin taraf olduğu bazı milletlerarası sözleşmeler çerçevesinde doğrudan tanıma usulü


Creative Commons License

ŞENSÖZ MALKOÇ E.

Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.11, sa.22, ss.389-444, 2012 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 22
  • Basım Tarihi: 2012
  • Dergi Adı: Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.389-444
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yabancı adli ve idari makam kararlarının tanınması bakımından 5718 sayılı MÖHVK ile Türkiye 'nin taraf olduğu iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler tanıma usulleri bakımından incelenmiştir. 5718 sayılı MÖHUK ve Türkiye'nin taraf olduğu iki ve' çok taraflı milletlerarası sözleşmeler çerçevesinde, Türk hukukunda yabancı mahkeme kararlarının tanınması bakımından üç ayrı tanıma usulü bulunduğu tespit edilmiştir. Bunlardan ikisi, "Türk Mahkemesinde Bağımsız Bir Tanıma Davası Açılması " ve "Türk Mahkemesinde Görülmekte Olan Bir Dava İçinde Tanıma Talep Edilmesi" 5718 sayılı MÖHUK m. 58 hükmünde kabul edilen tanıma usulleridir. Türkiye 'nin taraf olduğu iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler incelendiğinde, bunların çoğunda, MOHUK'nda kabul edilen tanıma usullerine atıf yapıldığı ve ayrı bir tanıma ıısulii kabul edilmediği; bazılarında ise, yabancı kararın, tanıma şartları bakımından incelenmeksiziıı ve tanıma kararı verilmesine gerek olmaksızın Türkiye'de kendiliğinden hüküm ve sonuçlarını doğıınnası, başka bir ifadeyle, Türkiye'de doğrudan kesin hüküm veya kesin delil etkisine sahip olmasının kabul edildiği tespit edilmektedir. Bu usul, çalışmamızda "Doğrudan Tanıma Usulü " olarak adlandırılmakta vt' Türkiye'nin taraf olduğu bazı iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler çerçevesinde "Doğrudan Tamına "nin yeni bir tanıma usulü olarak Türk hukukunda yerini aldığı tespit edilmektedir.
Turkish Private International Law and International Civil Procedure Act no. 5718 (PILA no.5718) and bilateral and multilateral international conventions concerning recognition oj foreign decisions and which Turkey is a party are examined. Three different procedures of recognition are determined according to PILA no. 5718 and bilateral and multilateral international conventions to which Turkey is a part on the recognition of a foreign decision. The first two of them are "Bringing an Independent Recognition Lawsuit in a Turkish Court" and "Demanding for Recognition in a Pending Action in a Turkish Court", which are regulated in article 58 of the Turkish PILA no.57I8. When the bilateral and multilateral international conventions to which Turkey is party are studied, it is determined that in most of them, the recognition procedures in PILA no. 5718 are referred and no other procedure are acknowledged. In some of them, it is determined that foreign court decisions should be in effect without considering the recognition conditions or a recognition decision; in other words, should have the effect as a final judgement and conclusive evidence in Turkey. This third procedure of recognition is called "Automatic (Direct) Recognition Procedure " in this study. As a result, although in article 58 of'PILA no. 5718, recognition without considering the recognition conditions or a recognition decision, in other words, direct recognition is not permitted, this procedure is accepted within the bilateral and multilateral international conventions to which Turkey is party and therefore "Automatic (Direct) Recognition Procedure" is adopted in Turkish Law.