Sürdürülebilirliğin Çalışan Bağlılığı, Kendilerini İşe Vermeleri, Bireysel Çevresel Davranışları, Refah ve Performansları Üzerindeki Etkisi


Yılmaz H.

Hitit Sosyal Bilimler Dergisi (Online), cilt.18, sa.1, ss.233-256, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Genel olarak konuşursak, iş hayatının doğası gereği bazı şirketler sürdürülebilirliği uygulamada başarılı olabilir, ancak birçoğu bunu başaramaz ve zorlanır. Bunun ardındaki neden demografik faktörler ve çalışan değişkenleriyle ilgili olabilir. Sürdürülebilirliğin çevre ve organizasyonlar için faydaları yaygın olarak belgelenmiş olsa da sürdürülebilirliğin çalışan davranışları ve sonuçları üzerindeki etkisini inceleyen nispeten az araştırma yapılmıştır. Eldeki araştırma, sürdürülebilirlik ile çalışan bağlılığı, kendini işe verme, bireysel çevresel davranış, refah ve hızlı tüketim malları (FMCG) sektöründeki performans arasındaki bağlantıyı inceleyerek bu ihtiyacı karşılamayı amaçlamaktadır. Sürdürülebilirliğin çalışan davranışlarını ve sonuçlarını etkileme yollarını anlayarak, FMCG şirketleri çevreye, çalışanlarına ve de aynı zamanda organizasyonlarına fayda sağlayan sürdürülebilirlik uygulamaları tasarlamak ve uygulamak için daha donanımlı olabilirler. Bu ankette sunulan kayıtlar, sürdürülebilirlik uygulamalarını olumlu şekilde uygulayan firmaların durumlarını yansıtmaktadır. Yazarlar, özellikle Türkiye olmak üzere gelişmekte olan bir ülkede faaliyet gösteren FMCG sektörü firmalarında sürdürülebilirlik ile çalışan bağlılığı, kendini işe verme, bireysel çevresel davranış, refah ve performans arasındaki ilişkiyi incelemeye adanmış başka bir çalışma tespit edememiştir. Türkiye'de faaliyet gösteren yerel ve uluslararası sekiz farklı hızlı tüketim malları şirketinde çalışan 52 çalışanın verileri nitel bir araştırma yaklaşımı olan derinlemesine görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmaya katılan şirketler, sürdürülebilirliğe güçlü bir şekilde odaklanmaları ve çevre dostu uygulamaları hayata geçirme taahhütleri nedeniyle seçilmiştir. Görüşme formunun geçerliliğini ve güvenilirliğini sağlamak için, rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 20 çalışanla pilot görüşme yapılmış ve buna göre formda gerekli düzeltmeler tamamlanmıştır. Veriler, genel ikili temalar oluşturmak için ATLAS 7.0 yazılımı aracılığıyla içerik analizi yöntemi ile test edilmiştir. Nitel araştırma sonuçlarının genel güvenilirliğini belirlemek için Lincoln ve Guba'nın kriterleri kullanılmıştır. Bu çalışmanın bulguları, sürdürülebilirlik uygulamalarının çalışanların bağlılığını, katılımını, bireysel çevresel davranışını, refahını ve performansını olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Bu verilere göre, şirketlerin sürdürülebilirlik uygulamalarını benimsemeye başlamasıyla çalışanların bağlılıklarının, kendilerini işe vermelerinin, bireysel çevresel davranışlarının, refah ve performanslarının özellikle üretim departmanında ve yönetim dışı rollerde arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca, iş tecrübesi ve çocuk sayısı yükseldikçe bu etkinin arttığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra bağlılık, bireysel çevresel davranış ve performans açısından uluslararası firmaların sürdürülebilirlik uygulamalarının yerel olanlardan daha fazla destekleyici olduğu görülmüştür.
Generally speaking, as the nature of business life some companies can be successful at implementing sustainability, however many others can’t and struggle. The ration behind this may be related with demographic factors and employee's variables. While the benefits of sustainability for the environment and for organizations have been widely documented, there has been relatively little research exploring the influence of sustainability on employee behaviors and outcomes. The research at hands aims to fulfill that need via exploring the link among sustainability and employee commitment, engagement, individual environmental behavior, wellbeing, and performance in the fast-moving consumer goods (FMCG) sector. By understanding the ways in which sustainability can impact employee behaviors and outcomes, FMCG companies may be better equipped to design and implement sustainable practices that benefit both the environment, their employees, and their organizations. The records submitted in this survey emphasized the cases of firms which have favorably applied sustainability practices. The authors know of no other study dedicated to the investigation of the relation among sustainability and employee commitment, engagement, individual environmental behavior, wellbeing, and performance in the FMCG sector firms performing in a developing country, Türkiye in particular. Among qualitative research methods in-depth interview technique was utilized to gather data from 52 employees working at different eight FMCG local and international companies in Türkiye. The companies were selected due to their strong focus on sustainability and their commitment to implementing environmentally friendly practices. In order to ensure the validity and reliability of the interview form, a pilot interview was conducted on 20 workers, who were selected by random sampling method, and accordingly necessary adjustments were made in the form. The data were evaluated by content analysis method via ATLAS 7.0 software to form general bilateral themes. Lincoln and Guba’s criteria were used for establishing the overall trustworthiness of qualitative research results. The findings of this study suggested that sustainability practices positively impact employee's commitment, engagement, individual environmental behavior, wellbeing, and performance. According to these data employee's commitment, engagement, individual environmental behavior, wellbeing, and performance increased after their corporations started adapting sustainability practices, especially at production department and for nonmanagerial roles. It had also been determined that as years of work experience and number of children increased workers’ commitment, engagement, individual environmental behavior, wellbeing, and performance also enhanced. In addition, international firms’ sustainability practices were seen more supportive than local ones in terms of commitment, individual environmental behavior, and performance.