Akademik Veri Yönetim Sistemi
Oğurlu İ. (Yürütücü), Gül A., Sevgi O., Oktaç Beycan A. D., Uysal M., Arpacıoğlu Ü. T., et al.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2024
Ekolojik yapı malzemeleri çevreyi ve insan sağlığını koruyan yapılar inşa etmenin araçlarından, yapılarda doğayla uyumlu malzeme kullanmak da ekolojik mimarlığın prensiplerindendir. Enerji verimi yüksek, dayanıklı, bakım onarımları kolay, geri dönüştürülebilir ve sürdürülebilir doğal malzemelerin, enerji korunumuna, kullanıcının sağlığı ve doğal çevrenin korunmasına ve çevresel performansa olumu katkı sağladığı bilinmektedir. Sürdürülebilir mimari yapılar için çevreye zarar vermeyen taş-kerpiç-ahşap gibi doğal -ekolojik malzemeleri kullanmak ve böylece karbon emisyonun azaltarak küresel ısınmanın önlenmesine de katkıda bulunmak mümkündür.
Ekolojik yapı malzemelerinin üretim ve kullanımını arttırmaya yönelik stratejilerden biri de bu malzemelerin tanıtılması, öğretilmesi ve mimari projelerde planlanmasını teşvik edecek eğitim çalışmalarıdır. Ekolojik bina inşa etmeye yönelik proje ve çalışmaların yaygınlaştırılması ekolojik malzeme tasarımı, üretimi ve yapıda kullanılması konusunda yetişmiş genç mimar ve akademisyenlerin çoğalmasına bağlıdır.
İnşaat mühendisliği ve mimarlık dallarında lisansüstü eğitimi gören veya görmekte olan öğrenci ve genç araştırmacılar, mimarlığın değişik alanlarında dersler almakla birlikte günümüzde önemi ve popülaritesi artan çevre ve doğa ekolojik mimarlık ve sürdürülebilirlik konularında teorik ve pratik bilgi ihtiyacı da duymaktadırlar. Bu sebeple Ülkemizde doğal yapı malzemeleri üzerinde çalışan bilim adamlarından oluşan yetkin bir ekip tarafından bu konudaki tecrübe ve bilimsel birikimin genç araştırmacılara komprime bilgi olarak aktarılması ve öğretilmesi gerekmektedir. Önerilen bu proje; ekolojik yapı malzemeleri konusundaki akademik birikimi genç akademisyen ve araştırmacılara aktarmayı hedeflemektedir.
Ekolojik mimarlık çalışmalarına ivme kazandırmak, bu alanda yetişmiş gençlerin eğitimi ile mümkün olacaktır. Ancak, kısa süreli bu tip eğitimlerle ekolojik mimarlık ve bütün ekolojik yapı malzemelerinin her yönüyle ele alınması mümkün değildir. Bu sebeple, projenin etkinlik plan çerçevesi bir miktar geniş tutularak etkinliğe esneklik kazandırılmaya çalışılmıştır. Mevsim ve yerel şartlara bağlı olarak doğal-ekolojik yapı malzemelerinden birine odaklanılacak ve etkinlik planı ona göre güncellenecektir.
Projenin hedef kitlesi tercihan lisansüstü öğrencileri olmak üzere inşaat mühendisliği, mimarlık ve peyzaj mimarlığı alanında araştırma yapanlardır. Bu kitleyle ekolojik yapı malzemelerinin üretilmesi ve yapıda/donatıda kullanmanın ilke ve tekniklerini öğretilmesi amaçlanmaktadır. Başarı kriterimiz; katılımcıyı gittiği yerde ekolojik malzemeden bir yapı tasarlamak bu yapının malzemesini hazırlamaya yönelik bir proje ya da uygulamada görev alabilecek seviyeye getirebilmektir.
Proje hedefi gerçekleştiği takdirde inşaat mühendisliği, mimarlık alanında çalışan genç bilim adamları ve araştırmacıların yeni bilgi ve yetenekler kazanmasına, Ülkemizin araştırma altyapısına ve dolayısıyla bilimsel ve teknolojik araştırma gücünün artmasına katkı sağlanmış olacaktır.
Projenin Düzenleme Kurulu, mimarlık ve iç mimarlık bölümlerinde akademik faaliyette bulunan bir ekolog ve iki mimar ile bir peyzaj mimarı akademisyenden oluşmaktadır. Eğitmenler konusunda en yetkin akademisyenler arasından seçilmiştir. Çevre sorunlarını oluşturan faktörlerden biri de yapı inşaat sektörünün faaliyetidir. Bu faaliyetin olumsuz etkilerinin azaltma ihtiyacı, bizi yapılarda ekolojik tasarıma ve ekolojik malzeme kullanmaya yönlendirmektedir. Ekolojik yapı malzemeleri çevreyi ve insan sağlığını koruyan mimari ürünler vermenin en pratik araçlarıdır. Bu malzemelerin tanıtılması, öğretilmesi ve mimari projelerde planlanmasını teşvik edecek eğitim çalışmalarına ihtiyaç vardır
Ülkemizde geleneksel yapı malzemeleri olarak binalarda yaygın olarak kullanılmakta olan ahşap, taş ve özellikle kerpicin yapım tekniklerine ait bilgi birikiminin akademik yol ve yöntemlerle genç mimar ve mühendislere aktarılması gerekmektedir. Önerilen bu proje ekolojik yapı malzemeleri konusundaki akademik birikimi, genç akademisyen ve araştırmacılara aktarmayı hedeflemektedir.
Modern mimarideki sürdürülebilirlik ihtiyacını karşılamaya hizmet edecek stratejilerden biri de yapılarda ahşap kerpiç taş gibi doğal -ekolojik malzemelerin kullanılmasıdır.
Geleneksel mimaride yaygın olarak kullanılan ve doğal-ekolojik-sürdürülebilir yapı malzemelerinden olan taş, kerpiç ve ahşabın bugün modern mimaride ve yapı sektöründe yerini alabilmesi için ekolojik sürdürülebilirliğinin yanı sıra ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliğinin de ele alınıp değerlendirilmesi ve bu konuların da etkinlik planına dahil edilmesi gerekmektedir
Yapılarda kullanılan toprak ve kerpiç, karbon emisyonun azalmasına ve küresel ısınmanın önlenmesine katkıda bulunur. Bu yönüyle, ikimi değişikliğine karşı koyma potansiyeli olan bir malzemeler sayılmaktadır.
Kerpiç yapılar sadece konut değil her türlü estetik tasarımlara ve mekân kimliği oluşturamaya da imkân verebilir. Taş, toprak ve ahşap malzeme peyzaj mimarlarını, özellikle alçı katkılı kerpiç (Alker) ise mimar ve iç mimarlarını yakından ilgilendirmektedir. Kerpiç bina inşa etmeye yönelik proje ve çalışmaların yaygınlaştırılması kerpicin üretimi ve yapıda kullanılması konusunda kendine güvenen yetişmiş genç mimar ve akademisyenlerin çoğalmasına bağlıdır. Önerilen bu proje böyle bir pratik hedef de gözetmektedir.
Doğal malzemeden yapı üretme konusundaki kültür ve bilgi birikiminin akademisyenlerin devralması bilim dünyamız ve ülkemiz için önemli bir kazanım olacaktır. Ekolojik yapı alanında teknik eleman ve usta ihtiyacını karşılamak için bu bilginin eğitim yoluyla ülke çapında yaygınlaştırılmasına ihtiyaç vardır. Aynı ihtiyaç taş ve ahşap yapım ve kullanımı alanında kendini açıkça göstermektedir.
Genç mimarların Ülkemizde henüz değeri yeterince takdir edilmeyen hâlbuki yurt dışında bir sektör olarak gelişen kerpiç gibi toprak esaslı yapı malzemelerine ait yapım teknikleri ile tanıştırılması gereklidir. Mimarların kerpiç malzemesine ve yapım sistemlerine geçmişin değil de geleceğin mimarlığına ait araçlar gözüyle bakabilmeleri onlara öğrencilik çağında kazandırılması gereken bir bilgi ve yeteneklere bağlıdır
Kısa süreli bu tip eğitimlerle ekolojik mimarlık ve bütün ekolojik yapı malzemelerinin her yönüyle ele alınması mümkün olmamakla birlikte odaklanılan bir konuda başarılı bir eğitim ve paylaşım atmosferi oluşturmak ve usta akademisyenlerin genç akademisyenlere bilgi ve tecrübelerini aktarmalarını sağlamak mümkündür. Bu sebeple proje için taş, toprak ve ahşap gibi üç ana odak belirlenmiş olup, projenin destek aldığı tarih, mevsim ve yerel şartlara bağlı olarak bunlardan biri seçilerek etkinlik planı ona göre güncellenecektir
Proje ile genç bilim adamları ve araştırmacıların yeni bilgi ve yetenekler kazanmasına, Ülkemizin de araştırma altyapısına ve dolayısıyla bilimsel ve teknolojik araştırma gücünün artmasına katkı sağlanması hedeflenmektedir.