Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLARA ŞENSİVAS
Danışman: DAĞLAR MACAR OYA
Özet:Propaganda, önceden belirlenmiş amaçlar doğrultusunda kitleleri hedef alan ve bu kitlelerin belirlenen amaçlar doğrultusunda davranış geliştirmesini hedefleyen, tek yönlü ve sistematik bir iletişim biçimidir. Tarihsel süreçte modern ulus-devletin ortaya çıkmasıyla birlikte propaganda devlet eliyle kullanılan en etkili araçlardan biri olmuştur. Devletler, propagandayı kullanarak özellikle kriz ve savaş dönemlerinde milli kimlik duygusu ve ortak hedefler yaratarak vatandaşlarını, vatanları ve milletleri için fedakârlık yapmaya ikna etmektedirler. 19. yüzyıldan itibaren savaş, toplumun tüm katmanlarını ilgilendiren ve devletin tüm kaynaklarını kullandığı, düşmanın tümden imha edilmesi ve koşulsuz teslim olmasını amaçlayan topyekûn savaş biçimine dönüşmeye başlamıştır. İlk topyekûn savaş olan 1. Dünya Savaşı’nda savaş propagandası devletler tarafından, savaşın haklılığını kanıtlamak, halkın savaş haline iknası ve desteğinin sağlanması, müttefik ve tarafsız vatandaşlarını etkilemek, düşmanı demoralize etmek, ulusal kimliğin inşası ve savaş esnasında askerlere insani açıdan yaklaşıldığının gösterilmesi için kullanılmıştır. Savaştaki askerlere insani açıdan yaklaşıldığının gösterilmesinde insani yardım düşüncesine sıklıkla başvurulmuştur. İnsani yardımın kurumsal hale gelmiş şekli olan Kızılhaç ve Kızılay teşkilatları, bağlı oldukları devletlerle kurdukları organik bağları kullanarak, bir taraftan insani yardımın sembolü olmuş diğer taraftan askerlere destek için propaganda çalışmalarında bulunmuşlardır. Ulusal Kızılhaç ve Kızılay teşkilatları bu propaganda faaliyetlerinde milliyetçilik temalarını sıklıkla kullanarak, bu faaliyetlerle toplumun savaş boyunca mobilize edilmesinde de etkin olmuştur. Bu tezde, 1. Dünya savaşında Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyet’inin (Kızılay) savaş içindeki sağlık ve insani yardım çalışmalarının propaganda aracı olarak nasıl kullanıldığı ve toplumdaki izdüşümleri incelenmiştir. Hilal-i Ahmer’in 1. Dünya savaşı sürecindeki faaliyetleri, cemiyetle ilgili gazete haberleri, kartpostallar, post pulları ve benzeri girişimleri incelenerek Cemiyetin propaganda faaliyetleri saptanmaya çalışılmıştır.